Ateizm Nedir? Negatif ve Pozitif Ateizm

Yazımızın başlangıcında ilk olarak ateizm nedir? Sorusunu yanıtlandırmamız konunun daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Ateizm aslında bir tanrı inanışı yokluğudur. Ateizm görüşünü savunan ateistler tanrının var olduğuna inanmamaktadır. Çoğu tanımlamada ateizm tanrıtanımazlık olarak belirtilse de bu tanımı ateistler reddetmektedir. Çünkü tanımlamada tanırının varlığına atıfta bulunulmaktadır. Ateistler tanrıya inanmamanın yanı sıra olağanüstü özelliklerle donatıldığı varsayılan ruhani varlıkları ve yaşandığı öne sürülen ruhani varlıklarla ilgili olaylara inanmayı reddederler.

ateizm nedir

Ateizm sanıldığının aksine dinle alakalı bir olgu değil, tanrıya inanışla ilgili bir olgudur. Ateizm dinlerin varlığını, iyi ya da kötü olmasını sorgulamamaktadır. Ateizm kabul gören tüm metafizik olaylarını dolayısıyla dinlerin metafizik ile ilgili inanışlarını reddeder. Ancak bu dinlere karşı gelme olarak algılanmamalıdır. Burada asıl karşı gelinen metafiziktir.

Ateist Nedir?

Çağlar boyunca çoğu insanın varlığına inanmış olduğu tanrı olgusunu kabul etmeyen kişilere ateist denir. Ateistler ateizm olgusunun savunucuları olarak da tanımlanabilirler.

Ateizm Kelimesinin Kökeni

Ateizm nedir? Sorusunu ayrıntılı bir şekilde cevaplandırmak için kelimenin kökenini incelemek gereklidir. Kelimeni kökenine ilk olarak Eski Yunan topluluklarında rastlanır. Eski Yunancada Theos tanrı anlamına gelmektedir. Bu sözcüğün başına a olumsuzluk takısı getirilerek atheos sözcüğü ortaya çıkmıştır. Daha sonraları değişik kültürler bu sözcükte değişiklikler yaparak kendi dillerinde kullanmaya başlamışlardır. Türkçede kullanmakta olduğumuz ateizm sözcüğü aslında Fransızcada kullanılan atheism kelimesinden uyarlanmıştır.

Ateizmin Tarihçesi

İlk dinlerle beraber ateizminde ortaya çıktığı görülmüştür. Antik Yunan’da ateizmi temsil eden isimler Anaksogoras, Epikuros, Anaksimandros ve Demkoritos olarak sıralanabilir. Antik Yunan’da Sokrates ateizm görüşlerine yer verse de ateizmin kurucusu milattan önce beşinci yüzyılda yaşamış olduğuna inanılan Diagoras’tır. Orta Çağ da Kilisenin dini otoriter yönetimiyle beraber ateizm gibi dinle çelişen düşünceler baskılanmıştır. On sekizinci yüzyıla gelinmesiyle beraber Aydınlanma Çağı başlamış ve insanlar düşüncelerini rahatlıkla ifade edebilen bir hale bürünmüşlerdir. Ateizm en gösterişli dönemini on dokuz yirminci yüzyıllar arası materyalist düşünce sistemini savunan Karl Marx, Vladimir Lenin Ludwig Feuerbach ve Friedrich Engels ile yaşamıştır.

Ateizm Çeşitleri

Tarihte ateizm pek çok farklı şekilde gruplandırılmıştır. Bu sınıflandırmalardan ateizmin güçlüğüne göre olan pozitif ateizm ve negatif ateizm ateizmin asıl ayrımını yapan ise teorik ve pratik ateizmdir. Teorik ateizm alanlarının tümünün kendi içerisinde felsefi ve mantıksal dayanakları vardır. Pratik ateizmde ise herhangi bir dayanak bulunmamaktadır. Pratik ateizmde tanrı olgusuyla ilgili bilgisizlik ve ilgisizlik görülmektedir.

Negatif ve Pozitif Ateizm

Bu sınıflandırma George H. Smith tarafından yapılmıştır. Sınıflandırmada ateizmin güçlüğü temel alınmıştır.

Negatif ateizm zayıf ateizm olarak da isimlendiren Smith bu görüşte tanrının var olabileceği ihtimalini mümkün görür ancak var olduğunu gösteren bir gerekçe olmadığını öne sürerek tanrı görüşünü reddeder. Bu görüş herhangi bir iddiaya sahip değildir. Sadece gerekçelere sahip olmadıkları için tanrı fikrini reddederler. Güçlü ateizm yani pozitif ateizm tanrının varlığını mümkün görmemektedir. Pozitif ateizmin negatif ateizmden farkı tanrı reddedilirken aynı zamanda karşıt iddialar geliştirerek bu reddin desteklenmesi sağlanır. Her iki kavramda tanrının var olduğunu reddediş olgusuyla birleşmektedir.

Ateizmde Tanrı Fikrine Karşı Çıkılan Noktalar

Ateistler tanrının var olmadığı görüşünü kanıtlar nitelikte pek çok tez öne sürse de temelde bu karşı çıkışlar ilk neden, düzen, sonsuzluk, ahlaksal savlar ve adalet fikri, İmam Gazali ve Pacal’ın görüşleri, her şey mümkün olanın en iyisidir, mantıksal ve ontolojik kanıtlar, taş paradoksu başlıkları üzerine olmaktadır. Örneğin ateistler ilk nedenin sonsuz bir döngüye neden olduğunu ve mantıksız bir düşünce olduğunu savunarak bu görüşe karşı çıkmışlardır.

Kaynak;

plato.stanford.edu

Bir önceki yazımız olan Marksizm nedir? Marksist Ne Demektir? başlıklı makalemizde marksizm, marksizm akımı ve marksizm anlamı hakkında bilgiler verilmektedir.