Dionysos | Yunan Mitolojisinde Şarap Tanrısı

Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /home/termalkaplicalar/mitolojiktanrilar.com/wp-content/plugins/onceki-yazi-linki/onceki_yazi_linki.php on line 56

Dionysos (dionysus) antik yunanda Şarap Tanrısı olarak bilinirdi. Şarap yapımı, üzüm hasadı ve ekimi, bereket, tiyatro ve dini ritüellerden sorumluydu. Roma’da ismi Bacchus olarak anılır ve M.Ö. 1500 -11.000 yılları arasında popüler olmuştur.

Şarap Yunanlılar için özel bir konumda olduğundan Dionysos antik yunan mitolojisinde önemli bir yere sahiptir. Olimpos’a gelen son tanrı olmasına rağmen olağan dışı hikayesi onun önemli bir konumda olmasını sağlamıştır.

Dionysos’un görünüşü hakkındaki ilk tasvirler onu sakallı, cübbeli ve elinde bir salkım üzüm tutan bir adam olarak betimler. Sonraki dönemde yapılan eserlerde ise daha genç görünüşlü olarak tasvir edilmiştir.

Dionysos’un hem erkeksi hem de kadınsı bir yönü olduğu belirtilir. Bir ölümlü olan Semele ve Tanrı Zeus’un oğludur ve genellikle Yarı-Tanrı veya Yarı-ölümlü olarak anılmaktadır.

Tanrı’nın Doğuşu

Dionysos hakkındaki en ilginç hikaye ise onun nasıl doğduğu hakkındadır. Tanrı Zeus Thebes’in güzel prensesi Semele’yi baştan çıkarıp hamile bırakmıştır. Bundan haberdar olan Zeus’un eşi Hera, Semele’yi kıskanarak Tanrı Zeus’tan gerçek formunu Semele’ye göstermesini sağlayarak onu kandırmıştır. Ölümlü olan Semele, Zeus’un gerçek formuna bakmaya dayanamamış ve ölmüştür. Bu sırada Zeus, Semele’nin karnındaki Dionysus’u alarak kendi uyluğuna dikmiştir. Böylece Zeus’un oğlu Dionysos babasının uyluğundan doğmuştur.

Bazı kaynaklar ise Dionysus’un annesinin Demeter veya Persephone olduğunu ve Hera’nın onu öldürmek için Titanlar görevlendirdiğini belirtmektedir. Annesi hakkındaki söylentiler kesinlik kazanmış olmasa da tüm hikayelerin ortak noktası Dionysus’un, Zeus’un oğlu olduğu ve onun uyluğundan dünyaya geldiğidir.

Dionysus doğduktan sonra Hera’nın gazabından korunmak için Nysa Dağı’ndaki yağmur perilerine götürülmüştür. Bazı kaynaklarda ise Semele’nin kız kardeşi olan Ino tarafından bakıldığı belirtilmektedir. Dionysos büyükten sonra üzüm yetiştirmeyi öğrenmiş ve üzümü şaraba çeviren ilk kişi olmuştur. Öğrendiklerini Asya’yı dolşarak ölümlüler ile paylaşmış ve onlara şarap yapmayı öğretmiştir. Uzun süre dünya üzerinde kaldıktan sonra Olimpos Dağı’na yükselmiş ve 12 Olimposlu Tanrı arasında yerini almıştır.

Dionysus Olimpos Tanrıları arasında ölümlü anneye sahip olan tek tanrıdır. Uzun süre dünya üzerinde gezmesi ve Yunanistan’a Asya’dan gelmiş olması onun tanrılar arasında yabancı olarak nitelendirilmesine neden olmuştur. Dionysus’a aynı zamanda kurtarıcı anlamına gelen Eleutherios isimi de verilmiştir. Kurtarıcı olarak anılmasının sebebi ise sarhoş olanların bilinçlerinden kurtulduklarını düşünmesidir.

Dionysos iki kez doğmuş antik yunan tanrısı olarak bilinir. Uygarlık ve vahşilik arasındaki sınır olarak kabul edilir.  Kaos Tanrısı ve uyumsuz olan kişilerin tanrısı sıfatlarını almıştır.         

Şarap Tanrısı

• Asma ve üzüm tanrısı olarak bilinir.
• Roma’da Bacchus olarak anılır.
• Demeter ve Dionysos Dünya’nın tanrıları olarak isimlendirilmiştir.
• Diğer tanrıların aksine insanoğlunu sever.
• Dionysos hasat zamanında mutlu olurdu ve kış geldiğinde ortada gözükmezdi.
• Dionysus Olimpos’a giren en son tanrıdır.
• Ölümlü anneye sahip tek Olimpos tanrısıdır.
• Ateşten doğmuştur ve yağmurlar ile büyümüştür. Bu üzümleri olgunlaştıran güneş ışığı ve yağmur ile özdeşleşir.
• İnsanlara asma kültürünü öğretmiştir.
• Adına bir çok festivaller düzenlenmiştir.
• Dionysus korsanlar tarafından fidye istemek amaçlı ele geçirilmiştir. Ancak ona dokunan bütün tayfayı balığa dönüştürmüştür.
• Girit prensesi Ariadne’ye aşık olmuştur.
• Cömert ve kibar bir tanrı olmasına rağmen yeri geldiğinde acımasızdır.
• Thebes Kralı Pentheus, dionynus adına yapılan çılgın ibadetleri durdurmak istemiştir. Bu nedenle Şarap Tanrısını hapse atmıştır. Kendisi sakince ifade eden Dionysus’u dinlememiştir ve bu yüzden Dionysus şehirdeki tüm kadınları delirterek Pentheus’un yabani bir hayvan olduğunu düşünmelerini sağlamıştır.

Dionysos Şarabın ve Deliliğin Tanrısı

İsimleri:Dionysus, Acratophorus, Acroreites, Adoneus, Aegobolus, Aesymnetes
Güçleri: Şarap yapımı, hasat, sanat, sarhoşluk

Kaynaklar:
The myths and legends of ancient greece and rome – E.M. berens
Walter Burkert – İlkçağ Gizem Tapıları
Yunan Ve Roma Mitolojisi- Colette Estin

Bir önceki yazımız olan Deimos | Yunan Mitolojisinde Terör ve Korku Tanrısı başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.