Etiğin Temel Kavramları Nelerdir?
Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /home/termalkaplicalar/mitolojiktanrilar.com/wp-content/plugins/onceki-yazi-linki/onceki_yazi_linki.php on line 56
Etik, doğru ve yanlış ya da doğru ve yanlış kavramlarıyla ilgilenen bir felsefe dalıdır. Etik, ahlak felsefesi olarak da adlandırılabilir. Etik genellikle etiğe daha pragmatik bir yaklaşım anlamına gelir, örneğin eylemde doğru ve yanlış hakkında sorular. “Ahlaki” ve “etik” sıfatları eşanlamlı olarak kullanılabilir.
Uygulamalı Etik, pratik ve günlük sorunları ele alır. Genellikle düzenleyici niteliktedir ve bu nedenle “Bu eylem veya politika iyi mi yoksa kötü mü?” Şu tür sorulara mümkün olan en iyi cevapları bulmayı amaçlar: Elbette, hayat genellikle o kadar karmaşıktır ki, basit cevaplar verilemiyor. Uygulamalı Etik daha sonra sorunları netleştirmek ve karar vermeye yardımcı olmak ve kesin bir nihai cevap bulunmasa bile bu kararları haklı çıkarmak için bir araç olarak hareket edebilir.
Mesleki Etik, bize belirli bir mesleğe, bu durumda sağlık hizmetine ilişkin belirli etik sorunları ele almak için araçlar sağlar. Mesleki etik genellikle yönergeler ve kurallar şeklinde sunulur, ancak bunları duruma ve ilgili kişilere duyarlılık gerektiren karmaşık durumlara uygulamak zor olabilir. Bu nedenle mesleki etik, yalnızca kurallara saygı duymakla ilgili değildir, aynı zamanda müşterinin veya hastanın haklarını ve ihtiyaçlarını sürekli olarak dinlemek ve etik, düzenleyici ve sözleşmeye dayalı zorluklar ve sosyal etkileşim karşısında eleştirel bir zihne sahip olmakla ilgilidir.
Etik akıl yürütmeye genel olarak üç felsefi yaklaşım veya bilim olarak kabul edilebilecek şey vardır:
- Faydacı etik
- Deontolojik etik
- Erdem etiği
İnsanlar bu alanlar hakkında konuştuğunda, genellikle normatif etik olarak bilinen bir etik alanını veya etik davranışı değerlendirme ve belirleme sürecini tartışırlar.
Normatif Etik
İçindekiler
İlk normatif etik sistem olan faydacılık, genellikle “en fazla sayı için en büyük iyilik” kavramıyla eşittir. Buradaki fikir, ahlaki kararların eylemlerin sonuçlarına dayanarak verildiğidir, bu yüzden bazen sonuççuluk olarak adlandırılır. İlginç bir şekilde, Curtin, Gallicano ve Matthew, halkla ilişkilerde etik durumlarla karşılaştıklarında, “Y kuşağının yüzleşmekten kaçınmak ve fikir birliği oluşturmak için pragmatik akıl yürütmeyi kullanacaklarını” buldular. Bu etik görüşünün çekiciliği, davranışın etkilerini tartmanın ve en fazla sayıdaki en büyük faydayı belirlemenin bir aracı gibi görünmesi olabilir.
Bu fikir, özellikle temel bir kamu yükümlülüğü alanında ilk bakışta çekici görünse de, karar verme için sağlam bir etik çerçeve sağlamaz. Halkla ilişkiler uzmanları karar vermek için pragmatik etiğe güvendiğinde üç ana endişe ortaya çıkar.
İlk olarak, karar vericiler, seçimin veya eylemin kendisini düşünmek yerine, neyin etik olduğunu belirlemek için seçimlerinin potansiyel sonuçlarını tahmin etmeye zorlanırlar. Grunig, “Öte yandan, halkla ilişkilerin müzakereci bir dünya görüşünden ziyade, halkla ilişkiler sürecine etiği bağlayan bir dünya görüşüne dayanması gerektiğine inanıyoruz. . sonuç. “Başka bir deyişle, etik, yalnızca garanti edilemeyen sonuçları değil, karar verme sürecini de içermelidir. “iyi” veya sonuçları değerlendirirken. Başka bir deyişle, bir çözüm bir azınlık grubuna büyük zarar verirse, çoğunluk karardan fayda sağlayacak mı? Bu, belirli bir paydaş grubundaki insan sayısından bağımsız olarak, karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler kurma halkla ilişkiler hedefiyle çelişiyor gibi görünüyor.
Üçüncü itiraz, bir eylemin sonucunu tahmin etmenin her zaman mümkün olmadığıdır. Bowen, “sonuçların, bir durumun etiğinin doğru bir ölçüsü olamayacak kadar öngörülemez olduğuna” dikkat çekiyor. Başka bir deyişle, eylemlerin sonuçları oldukça değişken veya tahmin edilmesi bile imkansız olabilir. Sonuçları bir etik ölçümü olarak kullanmak, bu nedenle, profesyonellerin kararların etik olup olmadığını ölçmeleri için doğru bir yol sağlamayacaktır. Profesyoneller, belirli sonuçların etik bir seçim yapmalarıyla sonuçlanacağını ummak yerine, kararları ve seçimleri somut etik yönergelerle değerlendirebilmelidir.
Halkla ilişkiler alanındaki birçok bilim insanı, diğerleri gibi bu konuları da, bir kararın sonucuna dayanan kavram nedeniyle bazen sonuççuluk olarak adlandırılan faydacılığın halkla ilişkiler profesyonel etiğine o kadar da uygun olmadığının kanıtı olarak tanımlar.
Deontolojik Etik
İkinci öne çıkan kavram olan deontolojik etik, modern deontolojinin babası Immanuel Kant ile ilişkilidir. Tüm insanlar için geçerli olan aşkın ilkeleri arayan ‘Kategorik Zorunluluk’ ile tanınırdı. Buradaki fikir, “insanlara hakları olduğu için onurlu ve saygılı davranılması gerektiğidir”. Başka bir deyişle, deontolojik etikte “insanların, diğer insanların haklarına saygı gösterme ve onlara buna göre davranma görevi vardır” denilebilir. Bunun arkasındaki temel kavram, tüm insanlardan istenen nesnel yükümlülükler veya görevler olduğudur. O halde, etik bir durumla karşı karşıya kalındığında, süreç basitçe kişinin görevini belirlemesi ve uygun kararı vermesidir.
Ancak bu bakış açısına yönelik zorluklar şunları içerir:
- Kararda yer alan ilkeler hakkında bir anlaşma olmadığında ortaya çıkan çatışmalar
- Kötü sonuçları olan “doğru” bir seçim yapmanın sonuçları
- Görevler çatıştığında hangi kararların alınması gerektiği. Bu zorluklar, etik bir sistem olarak buna güvenirken kesinlikle dikkate alınması gereken zorluklardır.
Ancak, bu endişelere rağmen, birçok kişi deontolojinin uygulamalı halkla ilişkiler etiği için en güçlü modeli sağladığını bulmuştur. Örneğin Bowen, deontolojinin, halkla ilişkilerin mükemmel olarak değerlendirilmeye çalıştığı özerklik ve tecavüzden özgürlüğe benzer şekilde, bireyin ahlaki özerkliğine dayandığını öne sürer. Bu ideolojik tutarlılık, burada ortaya konan teoriye, halkla ilişkiler pratiğinin yanı sıra normatif bir teori işlevi ile sağlam bir teorik temel verir. Benzer şekilde, Fitzpatrick & Gauthier, “Uygulayıcıların her gün verdikleri kararların doğruluğunu yargılamak için bir temele ihtiyaçları vardır. Bir halkla ilişkiler uzmanı olarak işlerini tanımlayan temel değerlerden türetilen etik ilkelere ihtiyaçları var.” Bu kavramdaki temel düşünce, profesyonellerin etik davranışı belirlemek için dayandıkları bazı nesnel ahlakların olması gerektiği varsayımıdır.
Erdem Etiği
Son olarak, erdem etiği olarak bilinen, etik hakkında büyüyen üçüncü bir felsefi akıl yürütme alanı, halkla ilişkiler biliminde yıllar içinde daha fazla ilgi görmüştür. Bu felsefe Aristoteles’ten gelir ve karar verici erdemine dayanır. Mesleki etikteki fikir esasen “bir insanı iyi yapan nedir” veya bu tartışma bağlamında “bir halkla ilişkiler profesyoneli yapan nedir?” Mesleki etik, karar vericilerin halkla ilişkiler için hangi erdemlerin iyi olduğunu anlamalarını ve daha sonra bu belirli erdemlere dayalı kararlar vermelerini gerektirir. Örneğin, dürüstlük iyi bir halkla ilişkiler uzmanı için son derece önemli olsa da, bütünlüğün korunmasını sağlamak için tüm kararlar etik olarak alınmalıdır.
Bu teori popülerlik kazansa da, bazı itirazlar gündeme gelebilir. Birincisi, halkla ilişkiler mesleği için, mesleğin niteliklerine odaklanma, müşterilere ve halka karşı yükümlülüklerin önemini ve rolünü görmezden geliyor gibi görünmektedir. Endüstri, sadece halkla ilişkiler çalışanlarının kendi yaptıklarıyla değil, nihayetinde toplum üzerindeki etkileriyle de ilgilidir. Ayrıca, çelişkili erdemlere sahip olduğunda deontolojik etik ile aynı engelle karşılaşabilir. Bir müşteri sadık ve dürüstse, bu çatışmalar ortaya çıktığında ne olur? Kim ertelemeli?
Bu üç etik teori (faydacı etik, doğal etik, ahlaki etik), normatif etik söylemlerin temelini oluşturur. Ancak, halkla ilişkiler profesyonellerinin bu kavramları profesyonel uygulamalara nasıl uygulayacaklarını anlamaları önemlidir. Bir profesyonelin nasıl karar verdiğine odaklanan etik tartışması, o mesleğin toplumdaki rolünden veya amacından güçlü bir şekilde etkilenen uygulamalı etik olarak bilinir.
Bir önceki yazımız olan Estetik ve Sanat Felsefesi başlıklı makalemizde Estetik ve Sanat Felsefesi hakkında bilgiler verilmektedir.