Felsefi Düşüncenin Özellikleri Nelerdir?

Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /home/termalkaplicalar/mitolojiktanrilar.com/wp-content/plugins/onceki-yazi-linki/onceki_yazi_linki.php on line 56

Felsefi düşüncenin özellikleri veya Felsefi düşüncenin nitelikleri ortaya çıktığı ilk zamanlardan itibaren aynıdır. Çünkü, felsefe bir anlama uğraşıdır. Bu anlama uğraşının da belirli prensipleri vardır. İnsanlar, bu prensipler çerçevesinde doğayı ve toplumu anlamlandırma çabasına girebilir. Eğer, felsefenin özellikleri dikkate alınarak ”Felsefe” yapılırsa işte o zaman anlama çabanız güzel sonuçlar verebilir.

Felsefi Düşüncenin Özellikleri Nedir?

Felsefeye ”Akıl yürütme sanatı” diyebiliriz. Bu sanatı icra ederken bazı şeylere dikkat etmeniz gerekir. Felsefi düşüncenin temel nitelikleri aşağıdaki gibidir;

1. Merak etmek
2. Şüpheci olmak
3. Eleştirmeyi becerebilmek ( Dogmatik olmamak )
4. Tutarlı olmak
5. Nesnel ( Evrensel ) olmak
6. Refleksif olmak
7. Kümülatif ilerleme

1) Merak Etmek

Felsefi düşüncenin özellikleri hakkında ilk adım Bir gerçeği aramak ve sorgulamak için ilk olarak merak etmek gerekir. İnsanın öğrenme isteği, meraktan dolayı ortaya çıkar. Şunu da unutmamak gerekiyor; felsefe sorular, cevaplardan çok daha önemlidir.

2) Şüpheci Olmak

Şüpheci bir insan sürekli olarak sorgular ve gerçeğe ulaşmaya çalışır. Aslında bu bir düşünce stratejisidir. İnsan hakikata ulaşmak için mutlaka şüpheci olmalıdır. Aksi taktirde sürekli olarak yerinde sayan bir insanla karşılaşırız.

3) Eleştirmeyi Becerebilmek

Felsefi düşüncenin özellikleri arasında en fazla ihmal edilen düşünce bu olabilir. Çünkü, dogmatik olarak yetişen bireylerde eleştiri zayıflığı görülür. Bu nedenle de felsefe yapmakta problemler görülür. Çeşitli tutarsızlıklar, sizi rahatsız edebilir bu noktada dogmatikliği bir kenara bırakmak gerekir.

4) Tutarlı Olmak

Felsefenin nitelikleri, mantığa dayanır. Bu nedenle hiçbir zaman mantığa aykırı bir şekilde hareket etmemek gerekir. Bir düşünce kendi içerisinde çelişkili olmamalıdır. Belirli mantık ilkeleri çerçevesinde tutarlı olmak zorundadır.

5) Nesnel Olmak

Felsefi düşüncenin özellikleri nerede ortaya çıkarsa çıksın ilk olarak öznel bir yapı ile ortaya çıkar. Bunda hiçbir problem yoktur ancak genel amaç itibari ile nesnelleşmek gerekir. Yani, öznel olarak çıkılan yolda tüm insanlığı kapsayacak bir düşünceye gidilmelidir. Felsefe evrensel bir uğraştır.

6) Refleksif Olmak

Diğer bir adı ile yeniden düşünme hareketi, felsefi düşünce özellikleri arasında olmazsa olmazlar arasında yer alıyor. Burada bir düşünceyi yeniden düşünme etkinliği vardır. Yani, yeni düşünceler ile var olan düşünceler geliştirilir.

7) Kümülatif İlerleme

Felsefi düşüncenin özellikleri arasında bulunan yığılımlı ilerleme, kendinden önce düşünene insanların düşüncelerinden yararlanma veya eleştirme işidir. Burada sizden önceki filozofların düşüncelerini tartmalısınız.

Felsefi Düşüncenin Nitelikleri Nelerdir?

Felsefi düşüncenin nitelikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;

Sorgulama

Felsefi düşünce biçimi içerisinde yer alan en önemli ve en ayırt edici özelliğin başında gelmektedir. Felsefede bir problemin çözülebilmesi için ilk basamağı sorgulama oluşturur. Sorgulama, bir amaç için soruları sistematik bir şekilde sorar ve anlam bulmaya çalışarak gerçeğe ulaşmaya çalışır. Ünlü filozofçu Sokrates’e göre ise gündelik hayatın anlamı ve değeri onun sorgulanması ile başlar.

Merak Etme

Merak insanı yeni ve bambaşka arayışlara yönlendiren zihinsel bir durumdur. Ve felsefenin ana temelinde yer alıp zihni harekete geçirerek insanda bilme isteği uyandıran bir istektir. Merak isteği olan insan bu merakı sayesinde düşünmeye sorgulamaya ve gerçeği öğrenmeğe çabalar. Felsefi düşüncede merak yaşamı tanımayı öğrenmeği istemek ve yaşamayı anlamaya çalışmak olarak da ifade edilebilir.

Şüphe Duyma

Felsefi düşüncenin özellikleri arasında şüphe daha önce sorulmamış yeni sorulara kapıyı aralar ve aralanan bu kapı sayesinde dünyaya yeni bir bakış açısı ile bakmaya olanak sağlanır. Bir düşünceyi sorgulamadan körü körüne kabul etme felsefe için kabul edilemez bir durumdur. Felsefi düşünce tavrı bir bilginin akıl denetiminden geçerek mantıklı hale gelmedikçe doğru olarak kabul edilmemesidir. Bu sebepten dolayı ilk adım şüphe duymaktır. Felsefi düşüncede şüphe etmenin belli bir sistemi ve amacı vardır, rast gele ye da gelişigüzel değildir.

Hayret etme

Felsefi düşüncede hayret etme şaşırma ifadesinden çok daha fazlasını ifade etmektedir. Filozoflar dünyayı bilindik alışılagelmiş hali ile kabul etmezler. Dünya birçok insana sahip olduğu alışkanlıklardan ve ön kabullerden dolayı şaşırtıcı gelmemektedir. Her şeyi bulunduğu hali le olduğu gibi kabul etme bir problem olarak görülmez. Ancak aynı durumu filozoflar için söylemek çok zordur. Filozoflar her şeyi ilk defa görmüş gibi şaşıran insanlardır. Felsefe bu düşünce sistemi sayesinde sıradan olan düşüncelerden ayrılır. Dünyayı yepyeni bir gözle görmenin ilk basamağı hayret etmektir. Hayret etme duygusuna sahip olan insan ilk olarak merak eder ve sonrasında da araştırmaya başlar.

Yığılımlı İlerleme

Filozoflar felsefenin ortaya konduğu ilk çağdan bu yana felsefi düşünce sorularına farklı yanıtlar vermişlerdir. Felsefi düşüncede yığılımlı olma felsefi düşüncelerin bir biri arasında etkileşimli olduğunu ve bu etkileşim sayesinde de ilerleyebildiğini ifade etmektedir. Tabi bu ilerleme bilim alanında olduğu gibi niceliksel bir yığılım değildir. Felsefi düşünce bilim sanat ve benzeri bir çok farklı alanda bilgilerin oluşmasını sağladığı gibi bu bilgilerin de artmasına sebep olmuştur. Birbiri ile etkileşim halinde olan filozoflar ortak olan bilgi birikimine de katkı sağlamışlardır.

Eleştirel Olma

Felsefi düşüncede eleştirel olma bir düşünceyi veya bir görüşü ele alıp değerlendirirken onu olduğu gibi kabul etme yerine önce zihin ve akıl süzgecinden geçirmeyi kabul eder. Eleştirel olarak düşünce akıl yürütme, inceleme ve değerlendirme gibi süreçlerin bir araya gelmesi ile oluşan bir düşünce biçimidir. Ortada bir problem varsa eğer onu bazı sınamalara tabi tutar, problemi oluşturan nedenleri parçaları ayırır ve onun iyi ve kötü yanlarını ortaya çıkarıp değerlendirir. Bu süreç eleştirel olmanın temel basamaklarındandır.

Refleksif Olma

Düşünce çoğu zaman bir nesneye ya da bir duruma doğru olsa dahi bazen de düşünce kendine veya başka bir düşünceye de yönelebilir. Bu duruma düşünce refleksiyonu adı verilir. Mesela bir ağacı düşünme bir düşünce biçimi ya da refleksiyonu değildir. Ancak düşünülen ağacın ne olduğu ve ağaç fikrinin ne olduğu ile ilgili olan düşünce biçimi bir refleksiyondur. Ayrıca bilgi, sanat ve görüş gibi alanlarda düşünmeler de bir refleksif düşünce olarak kabul edilmektedir.

Rasyonel Olma

Rasyonel düşünce biçimi akılcı olmayı ve akılsal olma anlamını taşımaktadır. Felsefe genel anlamda konu ve yöntemi bakımından akılsal olan bir uğraşıdır. Rasyonel olma felsefede akılsal bir etkinlik olmanın yanında akıl ilkelerine de uygunluğu gerekmektedir.

Sistemli Olma

Felsefi düşünce biçimi düzenli ve tutarlı bir düşünce yapısına sahiptir. Bu düzenli yapının içerisinde düşüncelerini açıklayan filozof kendine ait olan bir sistem hazırlar ve ve düşüncelerini ifade edebileceği bir açıklama modeli ortaya koyar. Bu modelin içerisinde ki düşünceler birbiri ile bağlantılı ve aşamalıdır. Bu bağ bütünü ifade eden bakışın da temelini oluşturur.

Tutarlı Olma

Felsefi düşüncede tutarlı olmak düşünceyi oluşturan basamakların birbirine zıt düşmemesini ve aralarında bir çelişki olmamasını ifade etmektedir. Ortaya çıkmış olan her felsefi düşüncenin olgusal olarak kanıtlanması ve ispatlanması mümkün olmadığından yapılacak olan değerlendirme felsefi düşüncenin iç tutarlılığı ile ilgili olacaktır. Bu felsefi görüşü oluşturan temel basamakların aralarında bir çelişki olmaması ve birbirleri ile arasında uyumlu olması tutarlı düşünceyi güçlendirir.

Evrensel Olma

Felsefi düşüncede evrensel olma sorunların ortaya çıktıkları çağı aşması ve tüm herkes için geçerli olmasını ifade etmektedir.

Felsefi düşüncenin tüm insanları ilgilendiren sorunlar ile uğraşması ve ortaya çıkmış olan felsefi birikimin birçok uygarlığın katkıları ile oluşması felsefenin evrensel bir niteliğe sahip olduğunu göstermektedir. Felsefi düşüncede ortaya konan yanıtlardan daha çok soruların evrensel oluşundan bahsetmek mümkündür.

 felsefi düşüncenin temel özelliklerini sıralayınız

• Felsefi düşüncede sorular alınmış olunan yanıtlardan çok daha önemlidir. Çünkü felsefi düşüncede verilen cevaplar kesin olmadığı gibi son da değildir. Bu sebepten dolayı sorulara cevap arayışı sürekli olarak devam eder.
• Felsefi düşünce refleksif bir düşünce biçimidir. Yani sadece sorgulananı ek taraflı olarak düşünme değildir. Bunun yanı sıra sorgulamanın hem kendisini he de sorgulama sonucunu da sorgular. Tam olarak çift yönlü bir düşünmedir.
• Hem eleştirici hem de sorgulayıcı bir düşüncedir.
• Akıl ve mantık sınırlarına dayanan bir düşüncedir. Felsefi düşüncede ortaya konmuş olan düşüncelerin doğrulama veya yanlışlama olasılığı yoktur. Çünkü bu düşünceler bilim alanında olduğu gibi bir takım testlere tabi tutularak doğruluğu elde edilemez.
• Felsefi düşünce biçimi temellendirmeye dayanmış olan bir düşünce biçimidir.
• Analiz ve sentez gibi bir takım işlevleri bulunmaktadır.
• Ortaya çıkmış olan her felsefi düşünce filozofun özgün görüşünü ifade etmektedir.

Kaynaklar: wikipedia, qcc.cuny, 123philosophy, merlinccc, philosophy.lander

Bir önceki yazımız olan Kötülük Problemi (Teodise) ve Karşı Argümanlar başlıklı makalemizde kötülük problemi, kötülük problemi argümanları ve kötülük problemi nedir hakkında bilgiler verilmektedir.