Hekate | Yunan Mitolojisinde Büyücü Tanrıça
Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /home/termalkaplicalar/mitolojiktanrilar.com/wp-content/plugins/onceki-yazi-linki/onceki_yazi_linki.php on line 56
Hekate (Hecate) yunan mitolojisinde büyücülük, gece, hayaletler ve diğer sihirli şeylerin tanrıçasıydı. Hem iyi hem de kötü olarak bilinir. Genellikle vazo resimlerinde elinde meşaleler taşıyan bir kadın olarak tasvir edilir. Heykellerde ise üç yüzlü olarak betimlenmiştir bunun nedeni tanrıçanın kesişen yolların koruyucusu olduğunun düşünülmesidir.
Yunan tarihçisi Hesiod’a göre Hekate Titan Perses ve Asteria’nın kızıdır ve Tinan Phoebe ve Coeus’un torunudur. Diğer kaynaklar ise onun Zeus ve Demeter’in kızı olduğunu yazar. Diğerleri ise onun Leto’nın kızı olduğunu savunur.
Hacate tanrıça Demeter’in kızını bulmasına yardımcı olmuştur. Hades tarafından yeraltı dünyasına kaçırılan Persephone’yi bulması için Demeter’e karanlık yollarda meşale yakarak yardım etmiştir. Daha sonra Tanrı Zeus tarafından Persephone’nin yardımcısı veya denetçisi olmuştur.
M.Ö. 5. Yüzyıla kadar Hekate karanlık sanatlar ile anılmıştır. Bunlar ölüm, büyü, sihir, ay, rüyalar ve geceleri dolaşan korkutucu yaratıklardır. Hesiod Theogony eserinde tanrıçayı şu şekilde anlatmıştır;
“Kronos’un oğlu Zeus diğerlerinin üzerinde onurlandırdı Hekate’yi, ona muhteşem hediyeler verdi. Dünyadan, denizlerden gökyüzündeki yıldızlardan payını aldı, ölümsüz tanrılar tarafından onurlandırıldı. Şimdi bile yeryüzündeki herhangi bir insan geleneklere göre fedakarlıklarda bulunduğunda Hekate’yi anar ve tanrıça bu duaları kabul eder ve ona mutluluk verir.” (Theogony 411-420)
Hesiod ayrıca tanrıçanın savaşçılara, sporculara, avcılara ve çocuklara yardım ettiğini yazmıştır. Hekate’nin yardımcıları yanlış davranışlarda bulunanları cezalandıran ve kanalı küçük yaratıklar olan perilerdir (Eriyes). Çocukları ise Empusae olarak bilinir bunlar yolcuları yoldan çıkaran dişi şeytanlardır.
Hekate İçin Yapılan İbadetler
Tanrıça için yapılan ibadetler Hekate’nin akşam yemeği olarak isimlendirilir. Bu ibadetlerde yolların kesiştiği noktalara tanrıça adına yiyecekler bırakılır. Bu alanlar genellikle minyatür meşaleler ile aydınlatılırdı. Bu noktalara yiyecek olarak yumurta, ekmek, peynir, köpek eti bırakılırdı. Tanrıça Hekate özellikle kendisi için yavru köpeklerin kurban edilmesinden hoşlanırdı. Özellikle köpeklerin kurban edilesinin o dönem ölen köpeklerin gömülmediğinde ölüleri yediklerine inanılması ile alakası olduğu düşünülmektedir. Ayrıca ay ortaya çıktığında ulumaları ile de bağlantısı olabilir.
Ayrıca başka bir bağlantı ise Mısır Tanrısı Anubis ile olabilir. Ayrıca Hakate’nin bir önceki formunun Hades’in yeraltı dünyasında tuttuğu üç başlı köpek Kerberos (Cerberus) olduğu düşülmektedir. Günümüze kadar ulaşan ve büyü amacıyla yapıldığı düşünülen tabletlerde dolunayın olduğu geceler Hekate’nin büyücülere yardım ettiği yazılıdır.
Kaynaklar:
The myths and legends of ancient greece and rome – E.M. berens
Walter Burkert – İlkçağ Gizem Tapıları
Yunan Ve Roma Mitolojisi- Colette Estin
Bir önceki yazımız olan Gaea | Yunan Mitolojisinde Toprak Ana başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.