Helios | Yunan Mitolojisinde Güneş Tanrısı
Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /home/termalkaplicalar/mitolojiktanrilar.com/wp-content/plugins/onceki-yazi-linki/onceki_yazi_linki.php on line 56
Helios yunan mitolojisinde erken dönem güneş tanrısı olarak geçer. Hyperion ve Theia’nın oğlu, Eos ve Selen’in kardeşidir. Güneşin kişiselleştirilmiş hali olarak görülür ve genellikle dört kanatlı atın çektiği bir araba üzerindeyken tasvir edilir. Güneş Tanrısı Perse ile evlidir ancak evlilik dışı birden fazla çocuğu bulunmaktadır. Bunlar; Charites, Phaethon, Circe, Aeetes, Pasiphae, Heliadae ve Heliades’dir. Daha sonraları Olimpos Tanrılarından Apollon ile özdeşleşmiştir. Roma döneminde ise Sol olarak anılmaktadır.
Yunan güneş tanrısı Helios Titan Hyperion ve Theia’nın tek oğludur. Çiftin Helios’tan başka Eos ve Selene isimde iki kız çocuğu daha vardır. Helios’un dört atlı savaş arabasını süren görüntüsü antik dönem yunan sanatında belki de en fazla tanınan figürdür. Helios’un arabasını çeken atların ismi ise şöyledir; Pyrois, Eous, Aethon, Phlegon.
Helios yunan mitolojisindeki diğer tanrılar gibi evli olmasına rağmen diğer kadınlara da düşkündür. Birlikte olduğu tanrıçalardan en fazla bilinenleri Clymene, Rhode ve Leucothoe’dir.
Yunan Mitlerinde Helios
Antik yunanda Güneş Tanrısının Cennette ve Dünya üzerindeki herşeyi gördüğüne inanılırdır. Bu nedenle Helios’la iyi geçinmek önemliydi çünkü özelliği sayesinde kaybedilmeyecek bir dosttu.
Persephone’nin Hades tarafından kaçırılması hakkındaki efsaneye göre bunu gören tek kişi Helios olmuştur. Günlerce kızını arayan Tanrıça Demeter son olarak Persephone’nin Hades tarafından kaçırıldığını Helios’tan öğrenmiştir.
Başka bir hikayede ise Ares ve Afrodit arasındaki ilişkiye tanık olnmuştur ve bunu Afrodit’in kocası Hephaestus’a haber vermiştir. Böylece Demirci Tanrı Hephaestus onları tuzağa düşürmek için kullanacağı ağı hazırlar.
Güneş tanrısı her gün gökyüzünde dört atının çektiği araba ile dolaşır. Her sabah kız kardeşi Eos (Şafak) onun güne başlamasına yardım ederdi. Böylece Güneş Tanrısı Helios günlük rutinine başlar ve cennete doğru atlarını sürerdi. Eos gece döngüsüne başlamadan önce Güneş tanrısı altın bir kupaya saklanır ve yer yeryüzüne düşerdi.
Efsaneye göre Herakles (Herkül) Erythia adasını bulmaya çalışırken kaybodu ve buna sinirlenip bir ok fırlattı. Daha sonra Güneş Tanrısına saygısızlık yaptığını düşünen Herakles ondan özür diledi. Herakles’in cesareti karşısında etkilenen Güneş tanrısı ona yolunu bulabilmesi için altın kupasını verdi.
Odysseus ve adamları Güneş Tanrısına adanmış adalardan birisi olan Thrinacia’ya gittileri. Odysseus adamlarını karada otlayan hayvanlara dokunmamaları konusunda uyardı. Ancak adamları onu dinlemedi ve Odysseus uyuduğunda hayvanları katlettiler.
Kızlarından birisi tarafından uyarılan Helios, adamların cezalandırılması için Zeus’a gitti. Eğer talebi yerine getirilmezse Dünya’yı karanlıkta bırakarak Tartarus’un üzerine güneşi doğuracağını söyledi. Bu durumun gerçekleşmemesi isteyen Zeus, Odysseus hariç tüm adamlarını yıldırımlar göndererek öldürdü.
Rodos adası ise Tanrı Helios’un kutsal sayıldığı yerlerden birisidir. Ada sakinlerinin inancına göre, Rodos adası ilk olarak yaşanamayacak kadar çamurlu bir yerdi. Ancak Güneş Tanrısı buradaki çamuru kurutarak, yeni canlıların oluşmasını sağladı.
Son olarak Helios düşünülenin aksine yunan mitolojisinde pek fazla rol almadı. Daha sonraları ise Güneş Tanrısı rolünü Apollon’a bıraktı.
Kaynaklar:
The myths and legends of ancient greece and rome – E.M. berens
Walter Burkert – İlkçağ Gizem Tapıları
Yunan Ve Roma Mitolojisi- Colette Estin
Bir önceki yazımız olan Hekate | Yunan Mitolojisinde Büyücü Tanrıça başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.