Hemera | Yunan Mitolojisinde Gün Tanrıçası
Hemera yunan mitolojisinde Gün Tanrıçası olarak bilinir ve ismi gün anlamına gelmektedir. Titanlar ve Olimposlu Tanrılar Kuşağından önce gelen İlk Titanlar kuşağında ortaya çıkmıştır. Mitolojiye göre üç farklı soy ağacı hikayesi bulunmaktadır. Hesiod’un eserlerine göre Gün Tanrıçası, İlk Tanrı Kaos’tan gelen Erebos’un kızıydı. Diğer yandan şair Bacchylides’e göre ise annesi Nyx (Gece) ve babası da Kronos’tu. Son olarak Hyginus’a göre Hemera, Nyx ile birlikte Kaos’tan çıkmıştır ve aslında annesi olarak bahsedilen Nyx onun kız kardeşdir. Roma mitolojisinde Dies olarak bilinmektedir.
Annesi veya kız kardeşi olması farketmeksizin Hemera’nin mitolojiye göre Nyx ile yakından ilişkisi olmuştur. Hemera Şafak ve Gün tanrıçasıydı Nyx ise gecenin tanrıçası. Bahsedilen göre aynı evde yalayan Nyx ve Gün Tanrıçası hiçbir zaman birbirini görmezdi. Birisi evden çıktığında diğeri eve girer ve böylece dünya üzerinde gece-gündüz döngüsü oluşurdu.
Tüm eski kaynaklarda ise Hemera’nın eşi olarak, aynı zamanda kardeşi olan Aether (ışık) gösterilmiştir. Ancak konu çocuklarına geldiğinde yazılı kaynaklar biribirnden farklıdır. Bazı kaynaklara göre Aether ve Hemera’nın çocukları birer Titan olan Gaia (Dünya), Uranüs (Gökyüzü) ve Thalassa’dır (Deniz). Diğer kaynaklar ise yalnızca Thaerasa’yı Aether ve Hemera’nın çocuğu olarak kabul eder. Bunun dışında yalnız Uranüs’ü kabul eden eserlerde bulunmaktadır.
Hemera ve Eos
Benzerlikleri göz önüne alındığında bazı eski kaynaklar Gün Tanrıçası ve Eos’u yakından ilişkilendirmiştir. Bazı eserlerde iki tanrıçanın aslında tek bir tanrıça olduğu belirtilmiştir. Philostratus Eos’un oğlu Etiyopya kralı Memnon’un cenazesini betimlerken bu isimleri birbirlerinin yerine kullanır. Callistratus ve Pausanias yazıtları da Hemera’yı Memnon’un annesi olarak gösterir.
Hemera gün’ün ilk yunan tanrıçası olarak kabul edilmiştir. Kardeşi Aether’in her sabah dünya üzerine yayılmasına yardımcı olmaktadır. İlk kuşak titanlar kaybolduktan sonra bu görevi onun yerine Eos üstlenmiştir.
Gece gündüz hikayesine göre Nyx ve Erebus her gece Tartarus’tan ayrılarak gecenin sisini dünyaya yayarlardı. Şafak olduğunda ise Hemera günü aydınlatır ve kardeşi Aether’in ışık yaymasını sağlardı.
Yunan Mitolojisinde ilk kuşak gün tanrıçası hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Kendisi adına yapılan ve tapınılan bir mabedi de yoktur.
Kaynaklar:
The myths and legends of ancient greece and rome – E.M. berens
Walter Burkert – İlkçağ Gizem Tapıları
Yunan Ve Roma Mitolojisi- Colette Estin
Bir önceki yazımız olan Helios | Yunan Mitolojisinde Güneş Tanrısı başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.