Hipnoz (Hypnos) | Yunan Mitolojisinde Uyku Tanrısı
Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /home/termalkaplicalar/mitolojiktanrilar.com/wp-content/plugins/onceki-yazi-linki/onceki_yazi_linki.php on line 56
Hipnoz (Hypnos) yunan mitolojisinde uyku tanrısıdır. Antik yunan eserlerinde genellikle omuzlarında kanatları olan genç bir erkek olarak tasvir edilir.
Hesiod’un eserlerinde Hypnos ve Ölüm Tanrısı Thanatos eylemlerinde birbirlerinden ayrılmayan korkutucu tanrılardı. Hipnoz’un ölümlüler ve tanrılar üzerinde büyük bir gücü vardı. Tanrı Zeus dahi bu güçten etkilenebilirdi. Hypnos aynı zamanda gücüyle bilinen başka bir tanrının da babasıydı; Rüya Tanrısı Morpheus.
Hipnoz ve Ailesi
İçindekiler
Hypnos kanralıkların tanrısı Erebus ile gece tanrıçası Nyx’in oğludur. Eşi Pasithea Halüsinasyonlara neden olan tanrıçadır. Çocukları Morpheus, Phobetor, Phantasus ve Ikelos’dur. Morpheus rüyalarından kanatlı tanrısıdır. Rüyalarda herkesin şeklini alabilir. Phobetor ise kabus tanrısıdır. Kabuslarda korkutucu canavarların suretini alır. Phantasus sahte rüyalar yaratır. Ikelos ise gerçekçi rüyalara neden olur. Hypnos Nyx ve Erebus’un oğlu olarak bilinse de Hesiod’a göre bir babası yoktur.
Hipnoz Hades’in krallığı olan Tartarus’da bir mağarada yaşamaktadır. Bu mağaranın içeresinde halüsinojen olan bitkiler büyümektedir. Başka bir hikayede ise mağarasının içerisinden unutkanlık nehri Lethe’nin aktığı, bir Yunan adası olan Lemmos’un altında yaşar.
Oneiroi
Hera Truva savaşının kaderini değiştirmek için Hypnos’tan yardım istedi. Uyku tanrısı ise bunun karşılığında Pasithea ile evlenmeyi diledi. Seçeneği olmayan Tanrıça Hera bunu düşünemeden kabul etmek zorunda kaldı.
Mitolojiye göre Hipnoz ve Pasithea’nın binden fazla çocuğu bulunmaktadır. Ancak bu konu hakkındaki en yaygın inanç dört çocukları olduğudur. Oneiroi Yunancada rüyalar anlamına gelmektedir. Bunlar daha bahsedildiği gibi Morpheus, Phobetor, Phantasus ve Ikelos’dur.
Efsanelere göre Oneiroi, Batı’daki okyanusun kıyısında ve Hades’in yeraltı dünyasına yakın bir mağarada yaşamaktadırlar. Bu mağarada birisi fildişi diğeri ise Cehri bitkisi ile yapılmış iki kapı bulunmaktadır. Cehri ile yapılan kapı sahte rüyalar için kullanılmaktadır. Oneiroi bu kapılardan geçerek insanların ve tanrıları rüyalarına girerler. Ancak bunun öncesinde babalarının insanları ve tanrıları uyutması gerekir. Hypno’un kardeşi Thanatos’un da dahil olduğu bu ailenin yunan mitolojindeki en çok arzu edilen özelliklere sahip oldukları düşünülmektedir; Uyku, Rüya, Ölüm, Korku.
Hipnoz Hakkındaki Mitler
Hipnoz hakkındaki en fazla bilinen efsane Zeus ile ilgilidir. Uyku tanrısının gücü Zeus’un bile üzerindeydi bunu bilen Tanrıça Hera, onu Zeus’a karşı kullandı. Hera, Zeus’un oğlu Herkül’den nefret ediyor ve ona işkence etmek istiyordu. Bu yüzden Hypnos’tan Zeus’u uyutmasını istedi. Böylece Tanrı Kral Hera’nın yaptıklarını görmeyecekti.
Zeus uykusundan uyandıktan sonra olanları öğrendi ve çok sinirlendi. Hypnos’u cezalandırmak için onu aramaya başladı ve sonunda onu annesi Nyx’in kucağında buldu. Kendisini böyle bir olaya bir daha karışmaması konusunda uyardı.
Hipnoz’un Truva Savasındaki Rolü
Truva savaşında Zeus dışında tüm tanrılar farklı grupları destekliyordu. Bir tarafta Truvalılar diğer tarafta ise Yunanlar (Akyalılar) vardı. Hera savaşı kaybeden Akyalılar’a yardım etmek istiyordu. Bu yüzden Zeus’u uyutması için Hipnoz’dan yardım istedi.
Hipnoz Tanrıların Kralı ile tekrar uğraşmak konusunda isteksizdi. Hera ona bir çok hediye sunmasına rağmen hepsini reddetti. Fakat sonunda Pasithea ile evlenme fikri ona cazip geldi ve Hera’nın istediğini yerile getirdi.
Böylece Hera, Uyku Tanrısını bir kuşa dönüştürdü. Zeus savaş sırasında Ida dağındaydı ancak Hera tarafından kandırılarak dışarıya çıkarılınca kuşa dönüştürülen Hypnos tarafından uyutuldu. Daha sonra Uyku Tanrısı Akyalılar’a yardım etmesi için Poseidon’a haber verdi. Poseidon ordunun rotasını değiştirerek Yunanlılara yardım etti.
Kaynaklar:
The myths and legends of ancient greece and rome – E.M. berens
Walter Burkert – İlkçağ Gizem Tapıları
Yunan Ve Roma Mitolojisi- Colette Estin
Bir önceki yazımız olan Hemera | Yunan Mitolojisinde Gün Tanrıçası başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.