İason Kimdir? Altın Post Efsanesi Kahramanı

 İason yunan mitolojisinde yer alan bir kahramandır. Genellikle “Altın Post Hikayesi” ile bilinir. İason kardeşinin ihanetine uğrayan İolkos’un Kralı Aeson’un oğludur. Üvey amcası Pelias, babaları öldüğünde Aeson’a ihanet ederek tahtı ele geçirmiştir.

İason Kimdir?

Pelias tahtı ele geçirdiğinde Aeson’un hayatını bağışlamış ancak hak iddia etmemeleri için tüm çocuklarını öldürmüştür. Bu katliamdan yalnızca ileride büyük bir mitoloji kahramanı olacak olan İason kurtulmuştur. Bebek İason gizlice sentorlar (centaur) arasında en uysal ve bilge olan Chrion’a teslim edilmiştir.

Kral olan Pelias geleceği hakkında bir kahine başvurmuş ve gelecekte tek sandaleti olan bir adam tarafından tahtan indirileceğini öğrenmiştir.

İason büyüdüğünde kim olduğunu öğrenmiştir ve babasının hakkı olan tahtı almak istemiştir. Bunun için Sentor Chiron’un yanından ayrılarak memleketi İolkos’a doğru yola çıkmıştır. Yolda bir ırmağın kenarında yaşlı bir kadın ondan yardım istemiş ve bu esnada İason bir sandaletini kaybetmiştir.

Irmakta rastladığı kadın tanrıça Hera’dan başkası değildir. Hera kendisine karşı saygısı olmayan Pelias’tan nefret ettiği için İason’un taht mücadelesinde yardımcı olmuştur.

İason kral Pelias’ın huzuruna geldiğinde ayağında bir sandaletin eksik olduğu hemen fark edilmiştir. Daha sonra genç adam tahtın kendi hakkı olduğunu ve tahtı Pelias’tan alacağını dile getirmiştir. Pelias bir isyana neden olmamak için İason’u öldürmemiş, bunun yerine ona başarması imkansız olan bir görev vermiştir. Bu görev bilinen en görkemli koç olan Chrysomallos’un Altın Postu’nu getirmektir. Böylece genç İason herkese kral olmaya layık olduğunu kanıtlayacaktır.

Argonotlar

İason herkes tarafından Herkül olarak bilinen kahraman Herakles de dahil, diğer yunan kahramanlarından oluşan bir gurup toplamıştır. Tanrıça Athena’nın onlara gönderdiği ölçülerde ve şekilde devasa bir gemi inşa ederek adını “Argo” koymuşlardır. Daha sonra kahramanlar topluluğu kendilerine “Argonotlar” veya “Argo’nun denizcileri” ismini vermiştir.

Argonotlar Lemmos adasında kadınlarla biraz vakit geçirdikten sonra macera dolu serüvenlerine başladılar. Yolculuklarını başında okyanusta kayboldular ve diğer denizcilerle savaşa girdiler. Sonrasında bir kahin olan Phineus’u canavar Harpilerin elinden kurtardılar. Symplegades olarak bilinen ve gemileri parçalayan kayalıkları aştılar. Sonunda Kolkis’e ulaştılar.

Altın Post Efsanesi

İason Kolkis Kralına postu almak için geldiklerini söyledi. Ancak kralın bunun bazı şartları vardı.  Kral Aeetes, kahramanlara üç görev verdi. Eğer bu görevleri yerine getirebilirseler post onların olacaktı. Bu görevler;

• Ağzından alev saçan iki öküze boyunduruk takıp bir tarla sürmek,
• Bu tarlaya bir ejderhanın dişini ekmek,
• Altın postu koruyan koruyucu ejderhayı atlatmak.

Hera ve Athena Kralın bu zor isteklerine karşı İason’a yardım etmek istediler. Bu nedenle kralın kızı olan Medea’yı İason’a aşık ettiler. Bunun için aşk tanrısı Eros’tan bir rica bulunmaları yetmişti. İason’a aşık olan Medea tüm serüveni boyunca İason’a yardım etmiştir.

Medea ilk görevi geçebilmesi için İason’a öküzlerin alevlerinden koruyan bir krem verdi. Daha sonra tarlaya ekeceği ejderha dişi konusunda onu uyardı. Dişi tarlaya ektiğinde ortaya bir asker ordusu çıkacaktı. İason bu askerleri üzerlerine kaya fırlatarak şaşırttı. Şaşıran askerler birbilerine saldırdılar. Son olarak postun koruyucusu uyutması için bir iksir verdi. İksirin sayesinde bekçilik yapan ejderha uyudu ve İason altın postu ele geçirdi.

İason postu aldığında argonotlar ve Medea geldikleri gemi ile limandan ayrıldılar. Bu farkeden Kolkis kralı tüm donanması ile peşlerine düştü. Bu donanmanın başında Aeetes’in oğlu Apsyrtus bulunmaktaydı. Medea kardeşi Apsyrtus’a kaçırıldığını ve belirli bir yerde olduğu haberini gönderdi. Apsyrtus belirlenen yere geldiğinde adamları ile birlikte tuzağa düştü. Argonotlar onu ve tüm adamlarını öldürdü.

Başka bir söylenceye göre Apsyrtus daha küçük bir çocuktu ve İason limandan ayrılırken onu da yanına almıştı. Medea babasının peşlerine taktığı donanmadan kurtulmak için kardeşini öldürüp küçük parçalara ayırmıştır. Daha sonra bu parçaları denize atmıştır. Bu söylenceye göre kral oğlunun parçalarını bulabilmek için tüm donanmasını kullanmıştır ve argonotların peşini bırakmıştır.

Argonotlar Kolkis geri dönüşünde yine bir çok tehlikeyle karşılaştırlar. Bunlardan en bilinen denizcilerini bir anafora çekerek öldüren canavar Scylla’dı. Scylla’yı zor da olsa atlatan argonotlar fırtınaya yakalandılar, rotalarından saptılar ve Akdeniz’de kayboldular. Ancak sonunda İolkos’a ulaşabildiler.

Talihsiz Kader

Argonotlar geri dönüş yolundayken İolkos’da öldükleri haberi yayılmaya başladı. Bu haberi alan Pelias, İason’un kardeşini ve babasını hemen öldürttü. Ailesinin katledildiğini duyan İason’un annesi ise intihar etti.

İason geri döndüğünde bu olanlar karşısında çok öfkelendi ve Pelias’ın tahtı asla kendisine vermeyeceğini anladı. Bu yüzden bir büyücü olan Medea’nın Pelias’ı ortadan kaldırmasına müsaade etti.

Buna göre Medea Pelias’ın kızlarını kandıracaktı. Bu amaçla kızların yanına arkadaş gibi sokuldu ve daha sonra bir büyücü olduğunu açıkladı. Birkaç büyü numarasından sonra kendisine inanan kızlara babalarının sürekli genç kalmasını sağlayacak bir büyüsü olduğunu söyledi.

Madea eline bir koç aldı ve bunu öldürdü. Ölen koçun parçalarını ayırarak bir kazanın içerisine koydu. Kısa bir ayin sonrasında kazandan bir kuzu çıktı. Bu durumu gören Kralın kızları babalarının genç kalması umuduyla aynısı ona uyguladılar. Kralı uykusunda öldüren kızları onu parçaladıktan sonra bir kazana koydular. Ancak kazandan bir genç adam çıkmadı. Böylece Kral Pelias kendi ailesi tarafından öldürülmüş oldu.

Ancak kralın ölümü İason’un kral olmasını sağlamadı. Halk Madea’nın bir büyücü olduğunu düşünerek onları sürgüne yolladı. Sürgün sonrası İason ve Madea Korint’e kaçtılar. Burada İason Korint Kralının kızına aşık oldu. Terk edilen Medea intikam almak için düğünde giymesi amacıyla genç kadın Glauce’ye zehirli bir taç verdi. Düğünde tacı giyen genç kız acılar içinde öldü, ayrıca taca dokunan Korint Kralı da kızıyla birlikte canından oldu. Madea daha sonra İason’dan olan çocuklarını öldürerek Atina’ya kaçtı.

İason karısını aldattığı için tanrıların öfkesine maruz kaldı. Hayatı boyunca bir kral olamadı ve mutsuz bir hayat sürdü. Sonunda kendi inşa ettiği gemi olan Argo’dan düşen bir tahta parçası yaşamına son verdi.

Yunan mitolojisinde İason ve Altın Post Hikayesi gibi bir çok mit bulunmakta. Bu mitte de aslında o dönem dinleyicilere verilen bir ders var. Sizin İason’un Hikayesinden çıkardığınız ders ne?

Kaynaklar;
Mitoloji 101| Eski Yunan ve Roma Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey | Kathleen SEARS
A’dan Z’ye Dünya Mitolojisi | Dünya Halklarının Tüm Yaratılış, Tanrı ve Kahraman Mitleri | David A. LEEMING
The myths and legends of ancient greece and rome – E.M. berens
Walter Burkert – İlkçağ Gizem Tapıları
Yunan Ve Roma Mitolojisi- Colette Estin
Yunan Mitleri Tanrılar, Kahramanlar, Söylenceler – Robert Graves

https://www.ancient.eu/
https://www.history.com/
https://www.britannica.com/
https://www.theoi.com/

Home

https://www.greekmythology.com/

Bir önceki yazımız olan Ra: Mısır Mitolojisinde Güneş Tanrısı başlıklı makalemizde amon, aten ve Mısır Mitolojisi hakkında bilgiler verilmektedir.