Milet Okulu veya Miletos Okulu Nedir?
Milet Okulu veya Miletos Okulu, MÖ 6. yüzyılda kurulan Sokrates öncesi bir felsefe okuludur. İyonya kenti Milet’te (modern Türk Anadolu’nun Ege kıyısında bir Yunan kolonisi) kurulmuştur. Bu etiket altındaki ana filozoflar, çoğu konuda çok farklı görüşlere sahip olan Thales, Anaximander ve Anaximenes idi, bu nedenle gruplandırma, paylaşılan fikirden ziyade coğrafi olarak yapılmıştır.
Milet okulu Herakleitos, Anaxagoras, Diogenes Apolloniates Archelaus gibi bazı filozfların görüşlerinden şekillenmiştir. Bu kişiler doğa filozofları olarak tanımlanırlar ve metodolojik olarak gözlemlenebilir bir doğa görüşü sunmuşlardır. Bu sayede tarihte ilk defa felsefeyi bilimsel kılmaya çalışan girişimlerden birisini ortaya koymuşlardır.
Milet Okulu veya Miletos Okulu
Metafizikte objeleri, Evreni oluşturan ve tüm yaşamın kaynağı olarak tanımlayan Arkhe kavramıdır. Ancak filozoflar Arkhe’ye yaklaşımlarında büyük farklılıklar gösterirler: Thales onun su olduğunu düşünür; Anaximander buna “apeiron” (sonsuz ve belirsiz bir şey) adını verdi; Anaximenes havaya ilişkilendirir. Genel olarak, tüm yaşamın maddeden ayrılamayacağı ve görünür ile cansız, ruh ile madde arasında bir ayrım olmadığı fikri olan hylozoizme inanırlar.
Kozmolojiyle ilgili olarak, evren anlayışlarında da farklıydılar: Thales, Dünya’nın suda yüzdüğüne inanıyordu; Anaximander, Dünya’yı, ateşle dolu ve farklı aralıklarla deliklerle delinmiş (güneş, ay ve yıldızlar gibi görünen) içi boş eşmerkezli tekerleklerden oluşan bir evrenin merkezine yerleştirir; Anaximenes, güneşi ve ayı, yıldızların sabitlendiği göksel bir kubbenin etrafında dönen düz diskler olarak kabul etti.
Milet veya Miletos Okulu sistemli düşünme ve varoluşun nedenini keşfetmeye çalışan ilk girişim olmuştur. Kendisinden sonra gelen filozoflar bu okulun öncülüğü ettiği felsefenin gelişimi ile kayda değer felsefi akımları ortaya çıkarmışlardır.
Miletlilerden önce dünya ve tüm doğanın insanlara benzeyen tanrılar tarafından yönetildiği düşünülmüştür. Bu kapsamda dünyanın nasıl işlediğini sorgulayan ve bunu bir temele oturmaya çalışan ilk girişim Miletos okulu olmuştur.
Milet okulunu temsil eden filozofların doğa filozofu olarak tanımladığını söylemiştik. Buna göre materyalist felsefenin öncüsü olarak da görülmeleri mümkündür.
“Milet okulu hangi problemlerle ilgilemiş?” diye sorduğumuzda bunun cevabı arkhe olacaktır. Arkhe doğada bulunmayan ve algılanamayan bir kavramdır. Varoluşlun temel yapıtaşı anlamına gelmektedir.
Bir önceki yazımız olan Mitolojide İskandinav Tanrısı Thor Kimdir? başlıklı makalemizde iskandinav mitolojisi, mitolojide thor ve Mjöllnir Çekici hakkında bilgiler verilmektedir.