Mithras Mezhebi | Antik Roma’da Mithraism
Mithras mezhebi Roma İmparatorluğunun genişlemesi ve çok fazla ülkeye yayılması nedeniyle bu bölgelerdeki dini gelenekleri öğrenilmesi ile ortaya çıkmış mezheplerden birisidir. Mithras mezhebi dini göçün en bilinen örneklerinden birisi olmuştur. MS 4. Yüzyılda altın çağını yaşamıştır.
Mitra “parlak olan” ismi ile Hindistan’da inanılan bir din kültürü olsa da, Roma İmparatorluğuna yüksek ihtimalle Pers dini figürlerinden geçmiştir. Mithras mezhebi tanrıdan tıpkı yunan mitolojisinde Zeus gibi bahseder. Tanrı gökyüzünün hakimidir ve ondan “Cennet ışığını yaratan” olarak bahsedilir. Son olarak Ahura Mazda ile özdeşleştirilmiştir.
Mithras Boğası
İçindekiler
Roma döneminden Mithras adına çok sayıda eser yapılmıştır. Ancak genellikle Mithras bir boğayı kurban ederken betimlenmiştir. Bu betimlemeye göre kurban edilen boğa güneş tanrısı Sol içindir. Kurban edilecek olan boğa yanan bir ahırdan kaçmıştır, kırlarda otlarken Mithras ona saldırarak boğanın üzerine çıkar. Bu tasvirlerin neredeyse tamamında Mithras’ın başında bir Frig şapkası bulunmaktadır. Bu şapma bir dönem Anadolu’da sıklıkla kullanılmıştır. Mithras’ın boğayı kurban etmesi esnasında Cautes adında bir genç yanında yer alır.
Bu mitin temeli Pers mitolojine göre Ahura Mazda’nın her şey ortaya çıkmadan önce boğayı yaratmış olmasına dayanır. Buna göre boğa kötülük tanrısı olarak bilinen Ehrimen tarafından kurban edilmiştir. Kurban edilen boğanın yanından ilk insan Gayomart (Keyumers, kanından şarap, spermlerinden ise tüm canlı varlıklar dünyaya gelmiştir.
Mithras boğası tasvirlerinin bazılarında gösterildiğine göre, boğa kurban edildikten sonra güneş tanrısı Sol ve Mithras bir ziyafet sofrası kurarlar. Ziyafet bittikten sonra Mithras ve Sol güneş takına binerek gökyüzüne yükselirler. Bazı araştırmacılara göre göğe yükselmenin Hz. İsa anlatısında geçen göğe yükselme ile ilişkisi bulunmaktadır.
Mithras Mezhebi
Mithras mezhebi hakkında günümüze ulaşan bilgiler oldukça kısıtlıdır. Bunun temel nedeni tıpkı Elefsis Gizemleri’nde olduğu gibi Mithras mezhebi de içe kapanık bir tarikattır. Mithras mezhebindeki öğretiler gizlilik ile gerçekleştirilir. Bu nedenle dini ritüelleri hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bazı araştırmacılar ilginç şekilce Noel gününün Mithras’ın doğumu ile ilişkilendirmiştir.
Mithras Mezhebi
Mithras tarikatı hakkında kesin olarak bilinen tek şey bir dönem bir çok insan tarafından inanıldığı ve saygı gördüğüdür. Özellikle bu mezhep Roma askerleri arasında çok tutulmuştur. Roma kamplarında ve askeri alanlarda bu tarikata ait eserler ve izler bulunmuştur.
Kaynaklar;
Mitoloji 101| Eski Yunan ve Roma Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey | Kathleen SEARS
A’dan Z’ye Dünya Mitolojisi | Dünya Halklarının Tüm Yaratılış, Tanrı ve Kahraman Mitleri | David A. LEEMING
The myths and legends of ancient greece and rome – E.M. berens
Walter Burkert – İlkçağ Gizem Tapıları
Yunan Ve Roma Mitolojisi- Colette Estin
Yunan Mitleri Tanrılar, Kahramanlar, Söylenceler – Robert Graves
https://www.ancient.eu/
https://www.history.com/
https://www.britannica.com/
Bir önceki yazımız olan Babil Mitolojisi Tanrıları ve Tanrıçaları İsimleri, Görevleri başlıklı makalemizde anadolu tanrıları, asur babil mitolojisi ve babil dinleri hakkında bilgiler verilmektedir.