Persephone | Yunan Mitolojisinde Demeter’in Kızı

Persephone yunan mitolojisinde yeraltı dünyasının kraliçesi olarak bilinir. Antik yunanda ve yunan mitolojisinde mevsimlerin oluşumuyla ilişkilendirilir.

Tanrıça Demeter’in kızı Persephone’nin hikayesi neredeyse tüm dünyada bilinmektedir ve bir çok esere ilham kaynağı olmuştur. Antik yunanda Persephone çok popülerdi ve tanrıça için Eleusinian Gizemleri (Eleusis Gizemleri) adında kutlamalar yapılırdı.

Persephone | Yeraltı Tanrıçasının Hikayesi

Yunan mitolojisinde yeraltı tanrıçası Persephone Zeus ve Demeter’in kızıdır. Aynı zamanda ona “kızlık” anlamına gelen “Kore” de denilir. Annesi Demeter kızı konusunda çok koruyucu olmuş ve onu tüm erkeklerden uzak tutmaya çalışmıştır. Ancak bu bile Tanrı Hades’in ondan uzak durmasını sağlayamadı.

Hades ölüler dünyasında yaşayan orta yaşlı ve sert görünümlü bir tanrıydı. Ancak güzelliği ile dillere destan olan tanrıçayı görünce sert kalbi yumuşadı ve gördüğü güzellik karşısında büyülendi. Tanrıça Demeter’e giderek ona kızıyla evlenmek istediğini söyledi. Demeter bu durum karşında çok sinirlendi ve bunun asla gerçek olamayacağını söyledi. Kalbi kırılan Hades ne olursa olsun güzel tanrıça ile evleneceğine yemin etti.

Yunan Tanrıçası Persephone bir gün vadide çiçek toplarken o güne kadar gördüğü en güzel nergisi koparmak için toprağa doğru eğildi. Bu sırada yer yarıldı ve siyah atların çektiği arabasıyla yeraltı dünyasının tanrısı Hades yeryüzüne çıktı. Güzel tanrıçanın yardım istemesine fırsat vermeden, onu at arabasına aldı ve yeraltı dünyasına geri döndü.

Demeter’in Çaresiz Arayışı

Persephone’nin yanındaki kızlar hiçbir şey görmemişti çünkü her şey çok hızlı gerçekleşmişti.Genç tanrıçanın kaybolması hakkında hemen hemen hiçbir ipucu yoktu. Bu kaçırma olayına yalnızca Zeus ve Güneş Tanrısı Helios tanık olmuştu. Zeus erkek kardeşi Hades ile kavga etmekten kaçındığı için bu olay hakkında sessiz kalmaya karar verdi. Helios da tıpkı Zeus gibi kendisini ilgilendirmeyen bir olay hakkında konuşmanın pek akıllıca olmadığını düşündü.

Perişan bir halde çok sevdiği kızı Persephone’yi arayan Tanrıça Demeter, Tanrıça Hecate’ye rastlayana kadar tüm dünyayı gezdi. Tanrıça Demeter, Hecate’den kızını kimin kaçırdığını güneş tanrısı Helios’tan öğrenebileceğini duydu. Helios, Demeter’in halini görünce çok üzüldü ve kızını Hades’in kaçırdığını anlattı. Bunu duyan Demeter çok sinirlendi ancak Helios onu sakinleştirerek büyük bir tanrının karısı olmanın o kadar da kötü olmayacağını söyledi.

Ortak Nokta

Demeter bu konuyu kapatmadı ona güzel dünyalar güzeli kızı için Hades doğru koca adayı değildi. Zeus’un yanına giderek bu durumu bildiği için ona veryansında bulundu. Tanrıları cezalandırmak için Demeter görevlerini bir kenara koydu. Artık dünyada doğumlar ve ürün hasadı olmayacaktı. İnsanlar dünya üzerinde aç kalarak ölecek ve soylarının devamını sağlayamayacaktı. Dünya üzerindeki ağaçlar solmaya, ekinler ölmeye başladı insanlık bu güne kadar hiç görmediği bir kuralık ve açlık yaşadı.

Acı çeken insanların feryatları Olimpos Dağı’na, Zeus’a kadar ulaştı. Kudretli tanrı Demeter’in gazabı için bir çözüm bulmazsa tüm insanlığın yok olacağını fark etti. Böylece Demeter ve Hades arasında bir ortak nokta, çözüm yolu bulmaya çalıştı. Zeus tüm tanrılara,  Persephone’nin kızlığına sahip çıkmış olması durumunda Demetere’e geri vereceğini aksi halde ise Hades’in karısı olacağını bildirdi.

Tanrıların Kararı ve Mevsimler

Hades, Zeus’un bu kararın önceden öğrendi. Çaresizlikten ağlayan Persephone’yi kandırarak yeraltı dünyasında yetişen bir meyveyi (Nar) yemesini sağladı. Anlatına göre yeraltı dünyasındaki bir şeyi yiyen kim olursa olsun bir daha yeraltı dünyasına geri dönmek isteyecekti Böylece tanrıların huzuruna çıkan Persephone’ye kiminle kalmak istediği soruldu. Güzel Persephone Hade ile birlikte kalmak istediğini söyledi.

Bu durum karşısında çılgına dönen Demeter, kızının kandırıldığını öne sürdü ve tanrıların bu durumu engellemesi durumunda bir daha aslan görevlerini yerine getirmeyeceğini söyledi. Bu durum Olimpos’ta büyük bir kavgaya dönüştü. Sonunda Zeus her iki tarafı da menün etmek için Persephone’nin yılın bir yarısında Hades ile diğer yarısında ise annesi Demeter ile kalacağını emretti. Çaresiz kalan taraflar bu anlaşmaya uymak zorunda kaldı.

Bu durum mevsimlerin oluşmasına neden oldu. Persephone’nin yeraltı dünyasında geçirdiği süre boyunca Tanrıça Demeter bolluğunu insanoğlundan esirgedi bu durum kış mevsimi ile ilişkilendirildi. Persephone yeryüzüne çıkınca ise Demeter’in bolluğu dünyaya yayıldı. Bu süre ise bahar ve yaz mevsimi olarak bilinir. Antik Yunanistan’da yıllar boyunca mevsimlerin Persephone ile bağlantılı olduğu düşünülmüştür.

Persephone Hakkında Bilgiler

• Matrix filmindeki bir karakterin adıdır ve yeraltı dünyasının kralı Merovingian ile evlidir.
• Bir efsanene göre insanların yaratılmasından sorumludur.
• Proserpine ve Perosperpina olarak da bilinir.
• Annesi Demeter, babası ise Tanrı Zeus’tur.
• Afrodit sevgilisi Adnonis öldüğünde onu saklaması için Persephone’ye verir. Ancak tanrıça Adonis’e aşık olur ve yılın yarısında onu Afrodit ile paylaşmak zorunda kalır.

Kaynaklar;
The myths and legends of ancient greece and rome – E.M. berens
Walter Burkert – İlkçağ Gizem Tapıları
Yunan Ve Roma Mitolojisi- Colette Estin
Yunan Mitleri Tanrılar, Kahramanlar, Söylenceler – Robert Graves

Bir önceki yazımız olan Pan | Yunan Mitolojisinde Doğa Tanrısı başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.