Ptah Kimdir? | Mısır’ın Koruyucu Tanrısı

Ptah, Sekhmet ve Nefertum ile birlikte Memphis’in üçlüsünü oluşturmuştur. Mısır’ın başkenti Memphis olduğunda Hermpolis’in Ogdoad ve Heliopolis’in Ennead’ı da dahil olmak üzere “ tanrılarla birlikte her şeyi yaratan ve her şeye nefes veren kişi” sıfatını alan nihai yaratıcı olmuştur. İlk kült merkezleri Memphis ve Heliopolis’te olan Ptah’a Mısır’ın her yerinde ibadet edildi. Mısır’ın en popüler tapınağı Memphis’te Hut-Ka-Pah (Ptah’ın ruhunun tapınağı) Ptah’ın adına adanmıştı.

Mısır Mitolojisinde Tanrı Ptah Kimdir?

Ptah, genellikle evreni kalbinin arzusu ve diliyle yaratan , kendi kendine doğmuş soyut bir form olarak tanımlanır. Alternatif olarak da Ra ya da Atum’dan daha fazla yaradılışı kontrol etmiştir denebilir. Heykeltıraşların, ressamların, inşaatçıların ve marangozların koruyucusuydu. Duvarcılığı icat ettiği düşünülüyordu. Aslında Mason mitolojisi ve Hristiyan teolojisinin bazı dalları, popüler olan Ptah’ın büyük bir mimar olması görüşünün şablonunu oluşturmuş olabilir. Bu düşünce Ölüler kitabında yazan şu ifadeyle desteklenebilir “ usta bir mimar ve evrendeki her şeyin kurucusu”. Bununla birlikte efsanenin bazı versiyonlarında “Khnum’un çömlekçi çarkında insanlar ve hayvanlar şekillendirilirken, Ptah gökleri ve yeri yaratmıştı. Burada Ptah’ın Knum’u yaratmış olmasının ima edilmesi dikkate değerdir.

Ptah kimdir?

Aynı zamanda bazen ölen kişileri yeniden canlandırması (diriliş olayı Anubis ve Wepwaet ile de ilişkilendirilmiştir.) ağız açılış törenini yaratan bir yeniden doğuş tanrısıydı.  Ayrıca Yunanlılar tarafından Paopi olarak adlandırılan Mısır takviminin ikinci ayının da koruyucusuydu.

Ptah Mısırın Koruyucu Tanrısı

Ptah, Mısır’ın büyük koruyucuydu. Efsaneye göre Pelusium kasabasını Asur işgalinden kurtarmıştır. Ptah, tarlalardaki tüm haşeratlara düşmanın ok yaylarının tellerini ve kalkan saplarını çiğnemelerini, tüm silahlarını yok etmelerini ve panik içinde eve göndermelerini emretmişti. Mısır’ da eski bir yazılı metin taşı olan Shabaka taşında Ptah, Set ile Horus arasındaki ihtilafı halletmiş Set Yukarı Mısır’ın Kralı olurken Geb, Horus’u Aşağı Mısır’ın Kralı yapmıştı. Böylece Yukarı ve Aşağı Mısır ikilisi etkili bir şekilde  korunmuş oldu. Apis boğası Ptah’ın ruhu olarak kabul edildi. Herodot, Apis boğasının bir yıldırımdan yaratıldığını söylemiştir. Alnında bir sürü elmas, sırtında bir akbaba, kuyruğunda bir çift kıl ve dilinin altında bok böceği olan siyah renkli bir boğa olarak tasvir etmiştir. Ptah, Osiris ve Sokar ile ilişkilendirilmiş ve Ptah-Sokar-Osiris olarak da anılmıştır. Bu isimlerin bileşik formu aynı zamanda Mısır mitolojisinde bir cenaze tanrısıydı.

Memphis’ de Bast ya da Sekhmet ile evli olduğu düşünülüyordu. Bununla birlikte Ptah’ın Mısır’ın en eski tanrıçalarından biri olan Wadjet’in kocası, Nefertum ve Mihos’un babası olarak da düşünülmekteydi. Ayrıca İmhotep’i de evlat edinmişti. Bir toprak tanrısı olan yükselen kara veya batık arazi anlamlarına gelen Ta-tenen ( Tanen ) ile bağlantılıydı.

Bağlanmamış kollarıyla, hayatı ve gücü temsil eden ankh sembolü ve djed tılsımlarını içeren bir baston tutan, mumyalanmış bir adam olarak tarif edilmiştir. Adalet ve düzen tanrıçası Ma’at isminin geçtiği hiyeroglif sembollerinin birinde, bir kaidenin üstünde dururken görülmüştür. Ptah-Sokar-Osiris ise bükülmüş koç boynuzu, uzun tüyleri ve ateş tacı ile tasvir edilmişti. Ptah’ın adının kökeni belirsizdir. Ancak isminin anlamının ağız açma töreni nedeniyle “açıcı” ya da zanaatkar bir tanrı olmasından dolayı “heykeltıraş” olduğu düşünülmektedir.

Bir önceki yazımız olan Yunan mitolojisinde Devler ve Tanrıların Savaşı başlıklı makalemizde devler ve zeus, god of war 3 hikayesi ve tanrıların savaşı hakkında bilgiler verilmektedir.