Sandro Botticelli Hayatı ve Eserleri

Rönesans Dönemi’nin en büyük ressamlarından biri olan Sandro Botticelli İtalya’nın Floransa kentinde 1 Mart 1445 senesinde dünyaya gelmiştir. Tarihe bıraktığı iz, yaptığı başyapıt eserler günümüzde hala büyük bir değere ve öneme sahiptir.

Sandro Botticelli Kimdir?

Sandro Botticelli Rönesans Dönemininde sanatının gelişmesinde en önemli kişilerden biri olmuştur. Asıl ismi Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi’dir. Sandro Botticelli’nin babası Mariano Filipepi oğlunu büyük bir bilinç ve eğitim ile yetiştirmiştir. Dönemin aydınlarının alması gereken her eğitimi oğlunun almasını sağlamıştır. Oğlunu bir yere çırak vermeden hemen öncesinde ona her şeyi kendisi öğretmiş ve aydın, bilgili bir birey olmasını sağlamıştır. Bu sayede çok iyi bir çıraklık eğitimi almıştır. Babasının oldukça yakın bir dostu olan kuyumcu, zanaatkar Botticelli’nin yanında çalışmaya başlamıştır. İsmini de hayatı boyunca saygı duyduğu kuyumcu Botticelli’den almıştır.

Eğitim Hayatı

Yaşanılan o dönemde kuyumcular, zanaatkarlar ve ressamlar sürekli bir arada olup temas halinde olmuşlardır. Bununda etkisi ile Sandro Botticelli bütün ilgisini ve çalışmasını desen çizip yeni tasarımlar ortaya çıkarmaya adamıştır. Zaman içerisinde çizimlerinden çok daha zevk aldığını keşfetmiş ve resim sanatına yönelmiştir. Bu kararı ile Rönensans Dönemi’nin en ünlü ressamlarından biri olan Filippi Lippi’nin öğrencisi olarak eğitime başlamıştır.

Uzun bir süre eğitim almış ve zaman geçtikçe çok daha iyi eserler ortaya koymaya başlamıştır. Eğitim aldığı ilk yıllarda Filippi Lippi’nin etkisinde kalmış ve onun tarzına uygun eserler ortaya koymuştur. İlerleyen zaman içerisinde ünlü ressam Filippi Lippi’nin etkisinden kurtulup Andrea del Verrocchio’nun etkisinde kalarak onun tarzına uygun eserler ortaya koymuştur. Yaptığı sanatın üzerinden henüz çok geçmemesine rağmen Sandro’nun yeteneği giderek gelişmiş ve gittikçe tanınır hale gelmiştir.

Yaşının daha çok genç olmasına rağmen Mercanzia’da da Antonia ve Pierre Pollaiuolo’nun bizzat yapmış olduğu eserlerin arasına ufak figürler yapmaya başlamıştır. Rönesans Döneminin bu denli gelişmesinde büyük katkısı olan Botticelli ortaya koyduğu ilk eserlerden itibaren büyük bir beğeni almış ve her geçen gün daha başarılı yapıtlar ortaya koymaya başlamıştır.

Eserlerinin Konusu

Ortaya koyduğu eserlerin konusu genel olarak din ve mitolojik olaylardan seçmiştir. Böylece anıtsallığı yakalamada büyük bir usta olmuştur. Tasvir edip canlandırdığı sahnelerde bol bol figür kullanmıştır. Böylelikle Sandro Botticelli kendine has bir üslup elde etmiştir. Eserlerinde bolca devinimli ve salınım içerisinde çizgiler kullanmıştır.

Kullandığı hareketli kumaşlar ve karakterlerinde yarattığı saç modelleri eserine oldukça zarif ve ayrı bir dekor havası katmıştır. Yaşadığı dönemin ressamları eserlerinde oldukça güçlü ve dikkat çeken renkleri kullanmasına rağmen Sandro Botticelli daha pastel tonları tercih etmiştir. Ünlü ressamlardan Giorgi Vasari Sandro Botticelli’nin paletinde renklerin bu kadar kısıtlı olması için şöyle bir ifade kullanmıştır; ‘’Botticelli, sancakları ve başka kumaşları renklerin akmadan iki tarafa da görüneceği şekilde malzemeyi örerek nasıl yapılacağını bulan ilk insanlardandı.’’

Sandro Botticelli’nin Önemli Eserleri

Müneccim Kralların Tapınması

Sandro Botticelli’nin her ortaya koyduğu eser ayrı bir başyapıt olmasına rağmen müneccim kralların tapınması isimli eseri ressamın eserlerinin içerisinde daha ayrı bir yere sahip olmuştur. Ressam 1475 senesinde “müneccim kralların tapınması” eserini yapmıştır. Bu eser ressamın ismini hem Floransa’da duyulmasını hem de dünyanın başka yerlerinde duyulmasını sağlamıştır.

Botticelli’nin ünü giderek artmış ve zaman içerisinde Papa’nın dahi kulağına gitmiştir. Ünlü ressamın namını duyan Papa IV. Sixtus Roma’da olan sarayının Sistina Şapeli’ne resimleri yaptırmak için ünlü ressam ile çalışmaya karar vermiştir.

Sistina Şapeli

Sandro Botticelli 1481 senesinde bizzat Papa Sixtus tarafından Roma’ya davet edilmiştir. Sistina Şapeli’ni süslemek için işe koyulan Sandro Botticelli bu görevde yalnız yer almamıştır. Sistina Şapeli’ni Cosimo Rosselli, Domenico Ghirlandaio ve de Pietro Perugino ile birlikte görev almışlardır. Ressam burada Musa peygamberin yaşamını canlandırmış 3 fresk ile birlikte iblisin İsa peygamberi yoldan çıkartmak için yaptığı planları çizmiştir. Ortaya koyduğu bu eserlerde çok zengin bir ayrıntı ve detay bulunmaktadır.

1480 ve 1490 Sandro Botticelli’nin olgunluk dönemi senelerinde İtalya’nın Floransa kentinde Lorenzo de Medici’nin koruması için yapılan sanat faaliyetlerinde yer almıştır. Rönesans ressam sanatının gelişmesinde bu ve denli önemli bir hal almasında ünlü ressam Sandro Botticelli’nin çok büyük emeği ve çalışması bulunmaktadır.

Venüs’ün Doğuşu

Sandro Botticelli 1486 senesinde bu başyapıtını yapmıştır. Ressam bu eserinde klasik üslubun etkisinde kalmıştır. Bu eser Floransa erken Rönesans kültürünü diğerlerine göre daha çok somutlaştırdığı eseri olmuştur.

Medici ailesinden olan Lorenzo de Medici tarafından bizzat ısmarlanan eserde güzelliğin ve de aşkın koruyucusu tanrısı olan Venüs’ün dev büyüklükte bir deniz kabuğunun içerisinde yer aldığı resmin tam odak noktasına görülmektedir.

İlkbahar Alegorisi

Ressamın bu ünlü eseri Mediciler’den Lorenzo di Pierfrancesco’nun dünya evine girişinin şerefine ısmarlanmıştır. Ünlü ressam bu eserinde iki ayrı mitolojik hikayeyi baz almış ve bu ayrı hikayeleri tek bir alanda birleştirip açık bir kompozisyon olarak izleyicisine sunmuştur.

Resim dikkati incelendiğinde ilk dikkat çeken detay görkemli bir şekilde resimde yer alan kadın figürüdür.  Resmin tam merkezinde yer alan bu figür hem aşkın hem de güzelliğin tanrıçası olan Venüs’ten başkası değildir. Venüs’ün arkasında yer alan ağaç dallarının arasından gözüken gökyüzü doğal ışıltısı ile ortaya çıkardığı hale ile Hristiyanlaşıp Meryemleşmiştir. Resmim de hamilelik de Meryem ile ilişkilendirilmiş ve bunun doğal sonucu olarak İsa’ya hamile olduğu düşünülmüştür. İsa’nın dünyaya gelmesi ile doğa canlanmış ve ilkbahar gelmiştir.

Resmin diğer detaylarında yer alan figürlerde simetrik olarak resimde kendine yer bulmuştur. Resmin tam sağında yer almakta olan figür batı rüzgarlarının tanrısı olan Zephyrus’tur. Zephyrus’un belinden yakalayıp zor kullanarak sahip olduğu da çiçeklerin tanrıçası olan Flora’dır. Efsanede rivayet edilene göre Zephyrus sırılsıklam aşık olduğu Flora’ya cinsel şiddet uygulayıp zorla sahip olmuştur. Ve onunla bu şekilde evlenmiştir.

Gördüğü şiddetin karşısında çığlık atıp kaçamaya çalışan Flora’yı ressam ağzından çıkan çiçekler ile temsil etmiştir. Sol tarafında huzur içinde gülümseyen kadın ise Flora’nın gelecekteki halidir. Flora burada kucağında güller ile temsil edilmiş olan Venüs’ü taşımaktadır.

İzleyicisi tarafından eserin sol tarafında yer alan kırmızılı elbiseler içinde ve belinde bir kılıç taşıyan figür olarak tasvir edilen de Merkür’dür. Merkür Roma tanrılarının habercisi olan tanrıdır. Bu eserde Merkür elini yasak olan bir meyveye uzatmış olarak görülmektedir.

Venüs’ün tam üzerinde ise aşk tanrısı olan Eros görülmektedir. Kanatları olan küçük bir çocuk olarak tasvir edilmiştir. Okunu ise üç güzellerin tam ortasına doğru hedef almaktadır. Ünlü ressam bu eserinde dokuz figür tasvir etmiştir. Ve hepsini de mitolojide ki karakterlerden seçmiştir. Ayrıca bu tabloda 170 türü simgeleyen 500’den fazla çiçeğin resmi yapılmıştır.

Sandro Botticelli’nin Tarzı

Kaygı bozukluğu yaşayan ünlü ressam kendisini delilik noktasına getiren bu sıkıntısını sanatının lehine çevirmiştir. Yaşadığı kaygı sanatına yol gösterici olmuştur. Uçuk kaçık ve coşkulu detaylar resimlerinde hep olmuştur. Artık neredeyse hastalık noktasına ulaşan zarafet duygusu sanatına yol gösteren bir diğer ayrıntı olmuştur. Bu zarafet duygusu eserlerine ayrı bir hava kattığı gibi kendine has şiirsel bir havada katmıştır.

Ortaya koyduğu eserlerde figürlerin hareketleri ve duruşlarında ki incelik, incecik uzun bedenleri, uzun boya sahip ve her daim ciddi ifadesi olan zarif kadınların detayı ilk dikkat çeken ve eserlerine ayrı bir zenginlik yaratan bulguların başında gelmektedir. Botticelli dini konularda da birçok eser ortaya koymuştur.

Botticelli’nin iki önemli eserinden biri de Venüs’ün doğuşu bir diğeri de İlkbahar Alegorisidir. Her iki baş yapıtta İtalya’nın Floransa kentinde ki Uffizi Galerisi’nde yer almaktadır.

Ressamın Ölümü

Ünlü ressam 1500 senesinden sonra hemen hemen hiç resim yapmamıştır. Ancak ortaya koyduğu eserler günümüze kadar ulaştığı gibi günümüz ressamlarının üzerinde de büyük bir etki bırakmıştır.

Sandro Botticelli’nin ortaya eserleri iki gruba ayırmak gerekirse ilk grubu dini eserleri bir diğer grubu da Floransa kentinin günlük yaşamını aktardığı eserler olarak ayırabiliriz. Yapmış eserlerde ister dini konu alsın ister pagan konuları çizsin eserlerinin tartışmasız dikkat çeken en büyük detay biz plastik çizgiden çok çizgi yöntemine ve kendine has olan çizgi arabeskine çok önem vermiştir. Eserlerinde ki çizgilerde şiddetten ve kudretten daima uzak durmuş, inceliği ve zarafeti egemen kılmıştır. Sandro Botticelli yaşadığı döneme ayak uydurarak Yunan mitolojisinin de etkisinde kalmıştır. Tabi bunları bir ressamın gözü ile ele aldığı için Yunan heykelleri gibi çizmemiştir. Bu durum baz alındığında Botticelli için Rönesans’ın ilk bölümünü kapatıp bireysel sanatın yolunu açtığı söylenmiştir.

Ünlü ressam Sandro Botticelli 17 Mayıs 1510 senesinde İtalya’nın Floransa kentinde ölmüştür.

Sandro Botticelli Eserleri

• Venüs’ün Doğuşu, Tarih: 1486, Orijinal Boyut: 175 x 278 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
• İlkbahar, Tarih: 1482, Orijinal Boyut: 203 x 314 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
• Aziz Zenobius’un Yaşamından, Tarih: 1500, Orijinal Boyut: 66 x 182 cm, Yer: Gemaldegalerie, Dresden
• İftira, Tarih: 1495, Orijinal Boyut: 62 x 91 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
• Tebliğ, Tarih: 1490, Orijinal Boyut: 150 x 156 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
• Venüs ve Mars, Tarih: 1483, Orijinal Boyut: 69 x 173 cm, Yer: National Gallery, Londra
• Genç Bayan Portresi, Tarih: 1476, Orijinal Boyut: 47,5 x 35 cm, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
• Judith’in Dönüşü, Orijinal Boyut: 31 x 24 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
• Pallas Athene ve Kentaur, Orijinal Boyut: 239 x 147 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
• Madonna Çocuğu ve iki Melek, Tarih: 1470, Orijinal Boyut: 100 x 71 cm, Yer: Galleria Nazionale, Napoli
• Madonna di S. Barnaba, Tarih: 1487, Orijinal Boyut: 340 x 270 cm, Yer: Galleria degli Uffizi, Floransa
• Giuliano dei Medici, Tarih: 1478, Orijinal Boyut: 54 x 36 cm, Yer: Gemaldegalerie, Berlin
• Isa’nın Doğumu, Tarih: 1500, Orijinal Boyut: 109 x 75 cm, Yer: National Gallery, Londra
• Nastagio degli Onesti’nin Ağırlaması, Tarih: 1487, Orijinal Boyut: 138 x 83 cm, Yer: Museo del Prado, Madrid
• Isa’nın Ardından, Tarih: 1500, Orijinal Boyut: 140 x 207 cm, Yer: Alte Pinakothek, Münih
• Madonna ve Nar, Tarih: 1487, Orijinal Boyut: 143.5 x 143.5 cm, Yer: Gallery Uffizi, Floransa
• Kahinlerin Kutsaması, Tarih: 1475, Orijinal Boyut: 107.5 x 173 cm, Yer: Gallery Uffizi, Floransa
• İdeal Bir Kadın Portresi, Tarih: 1480, Orijinal Boyut: 81.8 x 54 cm, Yer: Städelsches Kunstinstitut, Frankfurt
• Madonna Azizler ile, Tarih: 1485, Orijinal Boyut: 185 x 180 cm, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
• Meryem Çocuğu ve Şarkı Söyleyen Melekler, Tarih: 1477, Yer: Gemäldegalerie, Berlin
• Kahinlerin Kutsaması, Tarih: 1482, Orijinal Boyut: 70 x 104.2 cm, Yer: National Gallery of Art, Washington, D.C.
• Genç Adam Portresi, Tarih: 1485, Orijinal Boyut: 37.5 x 28.3 cm, Yer: National Gallery, Londra
• Madonna Kitap Başında, Tarih: 1480, Orijinal Boyut: 59 x 39.5 cm, Yer: Museo Poldi Pezzoli, Milan
• Aziz Zenobius’un Üç Mucizesi, Tarih: 1500, Orijinal Boyut: 64.8 x 139.7 cm, Yer: National Gallery, Londra
• Venüs ve Üç Güzellerin Genç Bayana Hediyesi, Tarih: 1486, Orijinal Boyut: 211 x 283 cm, Yer: Musée du Louvre, Paris

Bir önceki yazımız olan Materyalizm nedir? | Felsefe Akımının Özellikleri başlıklı makalemizde diyalektik materyalizm nedir, diyalektik materyalizm ve değişim sorunu ve materyalist kişilik özellikleri hakkında bilgiler verilmektedir.