Schelling Sanat Felsefesi Nedir?

Schelling sanat felsefesi Transandantal İdealizm Sistemine Giriş eserinde (1800), sanat felsefesini “nesnel dünya, ruhun orijinal, henüz bilinçsiz olan şiiridir; felsefenin evrensel organı – ve tüm kemerinin kilit taşı” olarak tanımlamaktadır.

Schelling’in Sanat Felsefesi

Schelling’in estetik sezgi dediği şeye dayanan sanatsal üretim, felsefenin idealde sezdiği şeyi gerçekleştirir: özne ve nesnenin özdeşliği, bilinç ve bilinçdışı etkinlik, benlik ve doğa. Ona göre sanat felsefesi, hem pratik felsefenin hem de doğa felsefesinin sınırlarının üstesinden gelir. Bir yandan, öznenin etkinliğini öne sürerek başlayan pratik felsefe, ahlaki yasaya yaklaşmanın sonsuz göreviyle sınırlıdır – ama asla nesnel olarak gerçekleştirmez.

Öte yandan, nesneden yola çıkan doğa-felsefesi, bu üretkenlik bilinçsiz kalsa da, doğanın üretkenliğini gösterebilir. Sistemin her iki parçası da özne ve nesnenin özdeşliğinin entelektüel sezgisinden hareket ederken, ikisi de bu özdeşliği gösteremez; Schelling’in, Ideas for a Philosophy of Nature’da (1797) bulunan, sistemin, “Doğanın Zihin görünür kılınması gerektiğini”  anlatır.  Böylece, özne ve nesnenin özdeşliğine ilişkin entelektüel sezginin, estetik bir sezgi – sanat eserinin üretimi yoluyla nasıl “nesnel hale geldiğini” gösteren sanat felsefesini anlatmaktadır.

Schelling’in Doğa Felsefesi

Schelling sözde ilkel felsefesi, her şeyin zorunlu olarak (yani, doğa yasalarına göre) gerçekleştiği ilk doğa deneyimimizden, tüm yasalar temelinde özgür sezgiye doğru hareket eder. Schelling’in 1797’de Von der Weltseele’ye sorduğu gibi, “Doğa, körü körüne meşruiyetiyle nasıl özgürlüğün ortaya çıkmasını talep edebilir ve başka türlü, hala özgürken kör meşruluğa boyun eğebilir” (I/6, ix)? Doğa felsefesinin eserleri her şeyin ötesine geçer, her zaman hareket halindedir über etwas hinaus. Ancak estetik sezgi, “sonlu dünyada mutlak olanı sunma ve yaratma sanatı” ( ) nedeniyle ters yöne gider. Schelling’e göre sanat ve aşkın düşüncenin birbirini tamamladığı söylenebilir. İkincisi, yasal biçimlerin zırhlı alanından yasal biçimlerin kalbindeki özgürlüğe doğru hareket eder. İlki ters yöne gider ve “sanat eserleri… [darstellen] sonsuzu sonlu bir biçimde sunar” (81). “Sanatın bu ebedi karakteri, (1) onun yaratılmasına yol açan, yani sanat eserinin kendi kuralını ifade eden dışsal bir kuralın olmamasına ve (2) çabanın kesilmesinin “görkemli bir sükûnete ve dinginliğe” dönüşmesine dayanır. sakinlik”.

Schelling Sanat Felsefesi

Schelling’in doğa felsefesi, özgürlüğü zorunluluğun kalbine yerleştirir ve sanat eseri, özgürlükten yeni bir formun beklenmedik ve şaşırtıcı ortaya çıkışına doğru hareket eder. Başka bir deyişle, doğa felsefesi doğal doğayla (natura naturata) başlar, doğa neyse ona gelir ve doğal doğa, doğanın özgürlüğü nasıl şekillendirdiğini gösterir, doğa kendi kendine gerçekleşir. Ancak Schelling, doğanın iki modunun bağımsız değil, dinamik bir sürecin iki yüzü olduğunu vurgular. Sanatçı, eseriyle Natura’nın doğasına katılır ve böylece yaratıcılığını doğanın birliğinde ortaya koyar. Estetik sezgi, özne ve nesnenin özdeşliğinden bilinçli (özgür) ve bilinçsiz (doğal) bir etkinlik yaratır: Bu duruma “nesnelleştirilmiş entelektüel sezgi” denilebilir. Doğa felsefesinde ayrı ve belki de parçalı olarak deneyimlenen şey (özgür ve gerekli, natura naturans ve natura naturata) eserde aynı madalyonun iki yüzü olarak görünür. Schelling’in sanat felsefesi, sanatsal üretimin sanat yapıtlarının üretimi yoluyla özgürlük ve zorunluluk arasındaki ayrımı aştığını göstererek teorik ve pratik akıl arasındaki karşıtlığı uzlaştırır. Sanatsal yaratımda özgürlük ve zorunluluğu birleştiren deha, “mutlak bir kimliğin nesnel kanıtı” olarak bir sanat eseri yaratır.

Bir önceki yazımız olan Pozitivist Tarih Anlayışı Nedir? başlıklı makalemizde Ampirist Gelenek, Augustin Thierry ve Burckhardt hakkında bilgiler verilmektedir.