Themis Adalet Tanrıçası | Yunan Mitolojisinde Themis

Themis eski Yunan mitolojisinde Uranüs ve Gaia’nın kızıydı. Zeus’un Metis’ten sonra ikinci karısıydı. Zeus ile olan evliliğinden Horae ve Moirae adlı iki çocukları olmuştur. Bir titan olan Themis en eski on iki titanlardan biriydi. Horae mevsimlerin tanrıçasıydı, Moirai ise orman tanrıçasıydı. Bazı kaynaklar Zeus ve Themis’in Üç kaderi veya Moirai’yi yarattığını söylerken başka kaynaklara göre de onlar zaten var oldukları Zeus ve Themis’in kutsal düğün törenlerine katıldıklarını söylerler. Bu yoruma göre Üç kaderin Themis ile denizden doğmuş ve Zeus ile tanışmak için Olimpos dağına gitmişlerdir.

Themis ve Zeus’un Evliliği

Zeus ilk karısı olan Hera’nın da iznini alarak Themis ile evlenmiştir. Bazı kaynaklar Zeus’un Themis ile evlenmesinin sebebini Themis’in güzelliği karşısında hayran kaldığı için, bazı kaynaklara göre de adalet yükünü Themis’e atmak için evlendiği söyler.

Themis’in adalet ve düzen tanrıçası olduğuna inanılırdı. İlahi adalet kendisinden sorulurdu. Themis öfkeli ya da cezalandırıcı değildi. Ona gerekli olan saygı gösterilmediğinde ve adaletsizlik edildiğinde bir şey yapmaz, gerekli olan cezalandırmayı Nemesis uygulardı. Roma mitolojisinde ise ilahi adaletin tecessümü anlamına gelen Justitia’ya denk gelmektedir Mısır mitolojisinde ise güneş tanrısı Ra’nın kızı adaleti düzenleyen, yasalar çıkartan, suçluların cezasını veren adalet ve doğurganlık tanrıçası Maat’ın karşılığıdır.

Themis – Tanrıça Themis Heykeli

Themis doğa, mevsim, zaman ve sanat düzenini sağlayan üç tanrıça ile canlı varlıklar arasında ölümle yaşam dengesini kuran bir Tanrıça, bir Tanrısal varlıktı. Themis yasa ve kurallar bütünüydü. Bunlar gelip geçici yasalar değildi ve her zaman var olmuşlardı. Themis’in yasaları Tanrısal yasalardır. Karşıtı olan insani yasaları ise Nemesis uygulardı. Bu iki Tanrıça’nın görevleri iç içe olduğundan antik Yunan kenti Rhamnous’da bir tapınağı paylaşmaları mantıklıydı.

Themis’in aynı zamanda kahin ve kehanet gücü olduğuna inanılırdı. Kehanet yeri olan Delphi tapınağının kendisinin inşa ettirdiği hatta kendisinin burada rahibelik yaptığı da söylenir.

Themis Olimpos’ta yaşamaktaydı. Zeus’un yanında oturur ve onun vereceği tüm kararlarda adaletli ve hikmet sahibi olmasını tavsiye ederdi. Böylece Themis’in tanrılara verdiği öğütlerle de bir çeşit danışmanlık yaptığı da görülmektedir. Örnek vermek gerekirse Zeus liderliğindeki Olimpos Tanrıları devlerle karşılaşmışlardı. Tanrılar bile devlerden çekiniyorlardı. Çünkü devler çok güçlü yaratıklardı. Bir gün Zeus Themis’den yardım istemişti. Themis’de ona Girit’e gitmesini kendisini emziren keçinin derisinden kendisine kalkan yapmasını söylemişti. Zeus kalkanı yapmış ve devlerle çok zor geçen mücadelelere girmiş ve bu kalkan sayesinde tek bir yara almamıştı. Ayrıca Tanrıların toplantılarına başkanlık etmiş, Olimpos’ta düzeni korumuştur.

Tanrıça Themis’in Görünüşü

Themis’in bugünkü figürlerine bakacak olursak ortak olan üzerinde beyaz elbise, gözlerinde bağ, bir elinde terazi, bir ayağının altında kitap ve yılan görürüz. Esasında Themis’in elinde bulunan kılıç ve terazi kendisine Rönesans döneminde o zamanın ressamları tarafından yakıştırılmıştır. Bazı figürlerinde ise bir aslana yaslandığı görülmektedir. Tek tek eşyaları inceleyecek olursak;

Kıyafeti: Kadın olması ve üzerinde beyaz elbise olması onun saflığını, bağımsızlığını ve korkusuzluğunu sembolize etmektedir

Göz bağı:  Gözlerinin bağlı olması davalarında iki tarafa da aynı derecede mesafeli olduğunu ve tarafsızlığını göstermektedir.

Terazi: Themis’in elinde tuttuğu terazi, adalet ve hakların eşit şekilde dağıtılmasını, eşitlik  ve adil yargıyı temsil eder.

Kitap: Buradaki kitap, adaletin kanunlara uygun şekilde dağıtıldığını sembolize etmektedir.

Kılıç: Herkesin tahmin edeceği üzere Themis’in elinde tuttuğu kılıç adaletin hükümlerinin yerine getirilmesini ifade eder. Getirilmezse kılıç zoruyla adaletin sağlanmasını anlatılmaktadır. Elinde tuttuğu bu kılıcın onun yalanlardan gerçeği ayırt etme ya da kesme özelliğini ifade ettiğine de itibar edilir.

Yılan: Themis’in ayağının altında olan yılan figürü toplumdaki kötülüklerin ayaklar altın alındığını sembolize eder..

Aslan: Themis’in bazı figürlerinde aslana dayandığı görülür. Buradaki aslan da adaletin güce bağlı olması gerektiği ifadesini sembolize eder.

Esasında Themis günümüzde hala yaşıyor ya da yaşatılıyor demek yanlış olmaz. Themis, dünyada ki kurulu olan adalet yani hukuk sisteminin bir sembolüdür. Hukuk okutulan okullarda hatta burada okutulan kitapların üzerindeki kapaklarda ya da sayfalarında, bir adalet sarayının girişinde karşımıza çıkabilmektedir. En bilinen örneklerinden birisi de Amerika’nın başkenti olan Washington D.C’de olan Yüksek Mahkeme Sarayı’nın önünde bulunan adalet ve düzen tanrıçası Themis Heykelidir.

Bir önceki yazımız olan Tethys Nedir? | Yunan Mitolojisinde Tanrıça Tethys başlıklı makalemizde tethys, tethys ne demek ve tethys yunan mitolojisi hakkında bilgiler verilmektedir.